АСФИКСИЈАТА И РАЗВОЈНИТЕ ПОСТИГНУВАЊА
КАЈ ВИСОКО РИЗИЧНИТЕ НОВОРОДЕНИ
Валентина ДУКОВСКА1,
Аспазија СОФИЈАНОВА1,
Филип ДУМА2,
Живко ЈУЗЕВСКИ3
Одделение за интензивна нега, ЈЗУ Универзитетска клиника за детски болести – Скопје1
Одделение за неврологија, ЈЗУ Универзитетска клиника за детски болести – Скопје2
Асоцијација за Когнитивна Бихејвиорална Психотерапија на Р. Македонија – Скопје3
|
|
ASPHYXIA AND DEVELOPMENTAL OUTCOME
IN HIGH RISK INFANTS
Valentina DUKOVSKA1,
Aspazija SOFIJANOVA1,
Filip DUMA2,
Zhivko JUZEVSKI3
Department of Intensive Care,
PHI University Children’s Hospital –Skopje1
Department of Neurology,
PHI University Children’s Hospital –Skopje2
Association for Cognitive Behavioral Psychotherapy of R. of Macedonia – Skopje3
|
|
Примено: 13. 01. 2010
Прифатено: 28. 01. 2010
UDK: 616.24-008.4-053.31
|
|
Received: 13. 01. 2010
Accepted: 28. 01. 2010
Original article
|
|
|
|
Вовед
|
|
Introduction
|
|
|
|
Асфиксијата e често употребуван клинички термин, кој се поврзува со исхемија (недоволен крвоток) и со хипоксија (недоволно снабдување со кислород).
Virginia Аpgar прв пат го воведува системот на бодување (scor), кој сега го носи нејзиното име (Apgar скала, 1953) и предложила да се оценува една минута по породувањето. Подоцна оваа скала почнала да се оценува во 5-та минута. Истата ја опишува состојбата на детето кратко после раѓањето (1).
Според NH&MRC извештајот од Комитетот на експерти за здравствена грижа на перинаталниот морбидитет, асфиксијата е состојба во неонаталниот период каде има:
-
редукција на довод на кислород која води до ацидоза;
-
проблем во функцијата на два органа како резултат на акутна асфиксија (2).
Асфиксијата доведува до опаѓање на Apgar скалата. Развојниот исход кај децата со висок фактор на ризик се поврзува со Apgar скалата кој е 3 или помалку од 3 во 5-та минута, односно 5 или помалку од 5. Но сè повеќе истражувања покажуваат дека Apgar-от не покажува колку долго страдало новороденото и најчесто слабо корелира со развојниот исход (3).
Причините за асфиксија се поврзани со бременоста, со моментот на раѓање и со времето непосредно после раѓањето (4, 5).
|
|
Asphyxia is a commonly used clinical term that is related to ischaemia (local deficiency of blood supply) and hypoxia (deficiency in the amount of oxygen).
Initially, Virginia Apgar introduced a scoring system, which now carries her name, to assess an infant one minute after birth (Apgar score, 1953). Today, this assessment is conducted five minutes after birth. The assessment refers to the afterbirth condition the child is in (1).
According to the NH&MRC report of the Healthcare Committee Expert on Perinatal Morbidity, asphyxia is a neonatal condition with the following symptoms:
-
Reduction of oxygen flow that leads to acidosis
-
Functional problems in two organs as a result of acute asphyxia (2).
Asphyxia leads to a lower Apgar score. The developmental outcome in high risk infants is related to an Apgar score ≤3 in the 5th minute after birth or ≤5. More and more studies reveal that the Apgar score does not show the duration of suffering of the infant and has a low correlation with the infant’s developmental outcome (3).
Causes of asphyxia are related to pregnancy, the birth, and the time right after birth (4, 5).
|
|
|
|
Хипоксично – исхемична енцефалопатија
Постасфиктична енцефалопатија
|
|
Hypoxic-ischaemic encephalopathy
Postasphyctic encephalopathy
|
Мозочната хипоксија–исхемија преминува во хипоксично-исхемична енцефалопатија (HIE) што е клиничка манифестација.
Постасфиктичната енцефалопатија – HIE потесно се поврзува со подоцнежните невроразвојни проблеми и не секогаш корелира добро со Apgar скорот. HIE може да се постави и ретроспективно. Затоа повеќе автори како показател за развојниот исход ја користат HIE.
„HIE преставува абнормално мозочно функционирање, односно оштетување на мозокот како резултат на недоволен крвоток (исхемија) и недоволна оксигенација (хипоксија)“ (1, 3).
Новородените кои страдаат од HIE манифестираат невролошка симптоматологија, но и знаци на страдање на повеќе од два органи. Последица на HIE, како резултат на оштетувањето на мозокот, често е трајно оштетување, церебрална парализа (ЦП), ментална ретардација и епилепсија.
Асфиксијата кај недоносените предизвикува крварење, но и оштетување на мозочните структури како таламусот, хипоталамусот и други. (6)
HIE кај терминските новородени е поделена на три стадиуми. Според критериумот на Sarnat и Sarnat се дели на: HIE-I, HIE-II и HIE-III.
|
|
The transferal from brain hypoxia-ischaemia to hypoxic-ischaemic encephalopathy (HIE) is a clinical manifestation.
Postasphyctic encephalopathy – HIE is closely related to later neuro-developmental issues and is not always in good correlation with the Apgar score. Because HIE can be analyzed in a retrospective way, more researchers use it as an index of developmental outcome, “HIE represents an abnormal brain function, a brain damage as a result of deficiency in the blood (ischaemia) and oxygen (hypoxia) supply” (1, 3).
The HIE affected infants have neurological symptoms and show signs of more than two afflicted organs. As a result of brain damage, especially the effects of HIE, permanent injury of brain tissue, cerebral paralysis (CP), epilepsy, and mental retardation can occur.
Asphyxia in preemies can cause hemorrhaging and damage to the brain structure, such as thalamus, hypothalamus, and others. (6)
In term infants HIE is divided into three levels. According to Sarnat and Sarnat HIE is categorized as: HIE-I, HIE-II and HIE-III.
|
|
|
|
Асфиксија,хипоксично-исхемична енцефалопатија и невроразвојниот исход
|
|
Asphyxia, hypoxic-ischaemic encephalopathy and neuro-developmental outcome
|
Новородените со HIE-II и HIE-III задолжително влегуваат во програмите за следење на психомоторниот развој бидејќи овој степен на HIE се поврзува со невроразвојните проблеми (3, 7).
Левен наведува дека повеќе автори во своите статии дошле до заклучок дека кај терминските новородени со HIE со тешки пречки во развојот биле 24% од оние кои имале HIE-II и 80% од оние кои имале HIE-III. Во групата на новородени со HIE-III се сместени и тие кои имале терминален исход (1).
Begum и соработниците (2006) објавуваат дека кај 30 деца со асфиксија (недоносени и термински), кои успеале редовно да ги следат до крајот на втората година, 12-14% биле со уреден развој, 7–23% со лесни пречки, 6–20% со средни и 5–16,6% со тешки пречки во развојот. Кај 61% постои податок за конвулзии (8).
Во истражувањата во периодот 2004–2008 год. кај децата со HIE-II и HIE-III се наведува дека 30-50% се со тешки пречки во развојот, 10-20% се со минимални невролошки пречки. Кај оние кои се без пречки во развојот во школскиот период 15–20% имаат потешкотии во учењето иако нема знаци за мозочно страдање (9).
Robertson и Finer испитале 167 доносени со податок за HIE и го следеле нивниот развој до 3,5 години. Сите 66 доносени со HIE-I биле со уреден развој, сите 7 со HIE-III биле со тешки пречки во развојот, додека 21,3 % од 94 со HIE-II биле со тешки пречки во развојот (10).
Диксон и сор. (2002) спровеле лонгитудинална студија на невроразвојниот исход кај 276 термински деца со HIE и 564 контролни субјекти, од кои 195 деца со HIE биле проценети во периодот Јуни, 1993 – Декември, 1996 год. во Западна Австралија. Развојот бил следен со Грифитс развојни скали. Дел од пациентите не успеале да ги следат поради оддалеченоста на местото на живеење. Резултатите покажале развојни постигнувања поголеми од 2SD под просекот кај 25% од децата со HIE-II и 62% кај децата со HIE-III, што преставува значаен податок за постоење на тешки пречки во развојот. Додека во однос на развојните подобласти од тестот, најниски постигнувања се добиени во областа на говорот и слухот. Од целата група на деца ги отстраниле децата со ЦП, но и останатите деца кои покажувале развојни постигнувања пониски од контролната група (11).
Цели на трудот:
-
Да се утврдат генералните развојни постигнувања кај децата родени со висок фактор на ризик во раниот развоен период во однос на контролната група,
-
Да се утврди влијанието на факторот на ризик–асфиксија врз развојните постигнувања кај децата родени со висок фактор на ризик.
Нашите хипотези тврдат дека:
-
Децата родени со висок фактор на ризик покажуваат значително пониски генерални развојни постигнувања во текот на првите 3 години од животот во однос на контролната група.
-
Асфиксијата прави разлика во генералните развојни постигнувања кај децата родени со висок фактор на ризик во текот на првите 3 години од животот.
|
|
The infants with HIE-II and HIE-III are required to be in a psychomotor development follow-up program because this level of HIE is associated with their neuro-developmental issues (3, 7).
According to Levene, many researchers have found in their studies that 24% of the term infants with HIE-II and 80% of the term infants with HIE-III had severe developmental difficulties. Those who had a terminal outcome were included in the group infants with HIE-III (1).
Begum et al (2206) found that in a group of 30 infants with asphyxia (preterm and term) studied until the end of their 2nd year of life, 12-14% had normal development, 7-23% had light developmental difficulties, 6-20% had moderate developmental difficulties, and 5-16,6% had severe developmental difficulties. Sixty-one percent manifested with convulsions (8).
Research done during 2004-2008 with infants with HIE-II and HIE-III showed that 30-50% of the infants had severe developmental difficulties and 10-20% had minimal neurological difficulties. Fifteen to 20% of the school year children without any developmental difficulties had learning difficulties despite showing no brain damage (9).
Robertson and Finer tested 167 infants with HIE-II and did a follow-up of their development up to 3½ years of age. Furthermore, all 66 term infants with HIE-I and 7 term infants with HIE-III had severe developmental difficulties and only 21.3% of the 94 term infants with HIE-II had the same outcome (10).
Dickson et al. (2002) conducted a longitudinal study of developmental outcome in 276 term infants with HIE and 564 control subjects. However, from the term infants with HIE, 195 have been monitored in the period of June, 1993 – December, 1996, in Western Australia because infants who did not live locally could not be monitored. Their development was monitored using the Griffiths Mental Development Scales. Results showed that 25% of the infants with HIE-II and 62% of the infants with HIE-III had a developmental outcome >2SD below AM, which significantly correlates to later severe developmental difficulties. The lowest outcomes were found in the area of Speech and Hearing. Infants with CP and other infants that had lower developmental outcome than the control group were excluded from the monitoring (11).
Study aims:
-
Assessment of general developmental outcome (GDQ) in infants with high risk factors in their early development in comparison with the control group,
-
Assessment of the effects of asphyxia on the developmental outcomes of high risk infants.
Study hypotheses:
-
In the first 3 years of their life high risk infants are showing a significantly lower general developmental outcome when compared to the control group,
-
Asphyxia is responsible for the difference in general developmental outcome in high risk infants during their first 3 years of life.
|
|
|
|
Материјал и методи
|
|
Material and Methods
|
|
|
|
Примерокот кој се користи во истражувањето е пригоден примерок и е составен од 30 деца родени со висок фактор на ризик (ризична група), недоносени со средна гестациска возраст – 28 г.н. и средна родилна тежина – 1260 гр. и доносени со HIE-II, кои се следени лонгитудинално во периодот од 4-от месец по раѓање до 36-от месец (т.е. крајот на 3-та година од животот) на Клиниката за детски болести во Скопје. Развојот кај недоносените е проценуван на корегирана гестациска возраст. Испитаниците се родени во периодот 2002 до 2004 год.
Контролниот примерок се состои од 29 деца кои не се родени со фактор на ризик (термински, неризични деца), а следењето на развојот е вршено на истиот начин до крајот на третата година, во истата институција.
Единица на примерок е секое дете кое е тестирано за проценка на развојниот исход во одредени временски периоди.
Мониторирањето се вршеше на следните возрасни периоди на испитаниците: 4 месеци, 12 месеци (1 година), 24 месеци (2 години) и 36 месеци (3 години), на крајот од секој временски период.
Инструмент кој се користи за добивање на мерките на зависната варијабла се Развојните скали на Грифитс, кои се наменети за проценка на развојниот исход кај децата на возраст од 0-8 години. Ние ја користевме GMDS-R (1996) која е составена од следниве субскали: локомоторика, персонално-социјални односи, слух и говор, око-рака координација и праксична активност, за следење на развојот до крајот на втората година и GMDS-ER (1987) која е составена од следните субскали: локомоторика, персонално-социјални односи, слух и говор, око-рака координација, праксична активност и практично резонирање за следење на развојот до крајот на третата година. Генералните развојни постигнувања се претставени преку генерален развоен коефициент (ГРК) кој се добива како просек од сите развојни коефициенти добиени за различните развојни области на одредена календарска возраст (12).
Податоците од истражувањето беа внесени во соодветни матрици (испитаник × варијабла) врз кои беше извршена соодветна статистичка обработка и анализа со помош на софтверскиот програм SPSS v.15 (Statistical Package for the Social Sciences), кој е користен за целокупната статистичка анализа и обработка на податоци.
За проверка на првата хипотеза беа користени t-тестот на разлики помеѓу аритметичките средини и непараметрискиот Mann Whitney U тест, додека за втората хипотеза беше употребена еднофакторска еднонасочна АНОВА.
|
|
The sample used in this study was a convenience sample and consisted of 30 infants born with a high risk factor (risk group), who were either preterm infants with an average gestational age of 28GW and average birth weight of 1260 grams, or term infants with HIE-II. All of them were longitudinally monitored from a period between the 4th and 36th month after birth (i.e. end of their 3rd year of life) at the University Children’s Hospital in Skopje. The developmental outcome in preterm infants was assessed at their corrected gestational age. All of the subjects were born between the years 2002 and 2004.
The control group consisted of 29 infants born without a risk factor (non-risk term infants) and their development was monitored in the same way as in the high risk group.
Each infant assessed for their developmental outcome in the specific time interval represents a sample unit.
The follow-up monitoring trials were done at the following time intervals: 4 months (corrected GA), 12 months (end of first year), 24 months (end of second year) and 36 months (end of the third year) after birth.
The Griffiths Mental Development Scales is the instrument used for assessment of the dependant variable measure. These scales are used for assessment of the developmental outcome in children aged 0-8 years. GMDS-R (1996) was used for developmental follow-up until the end of the second year, which is consisted of the following subscales: locomotion, personal/social relations, hearing and speech, eye/hand coordination, and performance abilities. We also used GMDS-ER (1987) for developmental follow-up until the end of the third year of life, which consists of the following subscales: locomotion, personal/social relations, hearing and speech, eye/hand coordination, performance abilities, and practical reasoning. The general developmental outcome is represented using a general developmental quotient (GDQ) which is an average value for all the developmental quotients that represent the different areas of development at a specific age (12).
All of the research data was analyzed using appropriate statistical procedures on a data matrix (subject x variable) with the SPSS v.15 (Statistical Package for the Social Sciences) software program.
We tested the first hypothesis using both the t-test and the non-parametric Mann Whitney U test, and the second hypothesis using mono-factorial one-way ANOVA.
|
|
|
|
Резултати и дискусија
|
|
Results and discussion
|
|
|
|
Прво со примена на Mann Whitney U тестот, покажавме дека децата родени со висок фактор на ризик имаат статистички значајно пониски генерални развојни постигнувања во однос на контролната група на крајот на 4-от, 12-от и 24-от месец, а со примена на t-тестот истиот резултат го добивме на крајот на 36-от месец.
|
|
From the Mann Whitney U test, we can see that the high risk infants have significantly lower general developmental outcomes (GDO) than the control group by the end of the 4th, 12th and 24th month, and the same results were found with the t-test at the end of the 36th month.
|
|
|
|
Табела 1. Приказ на статистиците од Mann-Whitney U (t) тестот за разлики во аритметичките средини помеѓу контролната група и ризичната група во текот на интервалите на развојно следење до 24 месец (36 месец).
|
|
Table 1. Test statistics of Mann-Whitney U (t) test for difference in AM between the control group and the risk group in the follow-up time intervals up to the 24th (36th) month.
|