ПРЕТЕРАНАТА ЗАШТИТА И АДОЛЕСЦЕН­ТИТЕ СО ФИЗИЧКА ПОПРЕЧЕНОСТ

Симона Р. ОЖЕК

Завод за оспособување
на инвалидна младина Камник,
Словенија

OVERPROTECTION AND ADOLESCENTS WITH PHYISICAL DISABILITIES

Simona R. OZHEK

Centre for Education and Rehabilitation of Physically Handicapped Children and Adolescents Kamnik, Slovenia

Вовед

Introduction

Работата на човек што згрижува во резиден­тни­от Центар за образование и рехабилитација на физички хендикипираните деца и адолесценти, Камник е посебно предизвикувачка, бидејќи мла­­дите луѓе со физичка попреченост демон­стри­­раат специфично однесување, што е пред­мет на интерес. Ова однесување го одразува не­дос­татокот на иницијатива, независност и са­мо­до­верба, зависност, лоши работни навики, оче­ку­вања кои се паметат итн.
Барајќи одговори на прашањето зошто младите луѓе со физичка попреченост се однесуваат на таков начин, се наметна еден важен фактор за грижата за такви лица - факторот на претера­на­та заштита.

The work of a carer in the residential Centre for Education and Rehabilitation of Physically Handi­capped Children and Adolescents Kamnik is espe­cially challenging, as young people with physical disabilities demonstrate a specific behaviour, which is the subject of interest. This behaviour reflects a lack of initiative, independence and self-confidence, dependence, poor working habits, re­tentive expectations, etc.
In seeking answers to the question as to why young persons with physical disabilities behave in such a manner, an important factor of caring for such persons was encountered – that of overpro­tection.

Процесот на одделување и индивидуализација

The process of separation and individualisation

Концептот на развојниот процес на одделување и индивидуализација, за кој алудира авторот Margareth S. Mahler, претставува важен тео­рет­ски концепт на детскиот развој. Тој нагласува дека детската внатрешна структура се развива преку односот со другите во раното детство со процесот на интернализација (1).
Mahler го идентификува развојниот процес до тре­­тата година на детството, кога се јавува та­ка­­нареченото психолошко раѓање на детето во индивидуа, процесот на одделување и инди­ви­дуализација, кој се јавува во следните фази: аутизам (до шестата недела), симбиоза (од шес­тата недела до шестиот месец), почетокот на од­де­лување и индивидуализација (од шестиот месец до третата година) и крајното одделу­ва­ње и индивидуализација и психолошко раѓање на детето.
Важни фази се симбиозата и психолошкото ра­ѓање на детето, кои вклучуваат четири потфази: диференцијација (од 6. до 10. месец), вежбање (од 10. до 16. месец), приближување (од 1. до 24. месец) и константност на објектот (во 3. го­ди­на).
Симбиозата е период кога детето не се разли­кува себе и објектот кој ја претставува неговата заштита од останатиот свет. Детето влегува во симбиозата по два месеци од фазата на аутизам од халуцинирачка неспособост и бара рамно­те­жа во задоволувањето на потребите.

The concept of the developmental process of sepa­ration and individualisation, alluded to by the au­thor Margareth S. Mahler, represents an important theoretical concept of child development. It em­phasises that a child’s internal structure develops through the relationship with others in early child­hood by a process of internalisation (1).
Mahler calls the developmental process up to the third year of childhood, when the so-called psy­chological birth of the infant into an individual occurs, the process of separation and individuali­sation, which occurs in the following stages: au­tism (to six weeks), symbiosis (from six weeks to six months), the onset of separation and individu­alisation (from six months to three years) and final separation and individualisation and the psycho­logical birth of the infant.
The important stages are symbiosis and the onset of separation and individualisation, which com­prise four sub-stages: differentiation (from six to 10 months), practicing (from 10 to 16 months), approaching (from 16 to 24 months) and towards the constancy of the object (third year).
Symbiosis is a period when an infant does not dis­tinguish between herself and the object represent­ing her protection against the outside world. The infant enters symbiosis within two months of the autism stage of hallucinatory non-resourcefulness and searching for a balance in need satisfaction.

Од добра симбиоза детето навлегува во фазата на диференцијација каде почнува да прави раз­ли­ка меѓу себе и објектот. Потоа следи фазата на вежбање, која е услов за развојот на апаратот за мобилност и детето се свртува од објектот и здобива искуство. При пребарарувањето и екс­пе­риментирањето детето наидува на опасност, а бидејќи тоа нема чувство дека објектот ќе биде таму кога тоа ќе се најде на оддалеченост, тоа се враќа кон објектот по нова енергија, чувство на сигурност и спокојство за понатамошно веж­ба­ње. Ова се нарекува фаза на приближување. Во периодот кога детето вежба, повратната ре­ак­ција на објектот е многу важна. Претераната заштита или премногу агресивната реакција без поддршка и спокојство, веројатно ќе го попре­чат развојот. „Претераната заштита и премногу чес­тите предупредувања, како и запоставу­ва­ње­то, се причина детето да биде силно попречено во оваа област“ (2).
Развојот продолжува кон константноста на об­јек­тот каде детето ја проверува константноста и ја зацврстува толеранцијата кон стравот од од­де­лување. Во третата година детето стекнува ниво за константноста на објектот, кога него­ва­та личност е интернализирана и така стекнува свој сопствен идентитет.
Дете со физичка попреченост веројатно ќе наи­де на тешкотии во фазата на вежбање, бидејќи неговиот апарат за мобилност нема да го одда­лечи од објектот и тоа ќе остане во симбиоза со објектот. Заради неподвижноста во оваа фаза, на детето ќе му биде уште потешко да навлезе во следните фази, а одделувањето и индивидуа­ли­зацијата ќе бидат спречени, а со тоа и гра­де­ње­то на идентитетот, независноста и автоно­ми­јата.

From a good symbiosis the infant enters the stage of differentiation where she begins to distinguish between herself and the object. There follows the stage of practicing, which is conditional on the development of the mobility apparatus and the in­fant turns away from the object and gains experi­ence. In searching and experimenting the infant encounters dangers and as she does not have the feeling that the object will still be there when at a distance, she returns to the object for new energy, a feeling of security and calm for further practicing – this is called the stage of approaching. In the pe­riod when the infant is practicing and returning the reaction of the object is very important. Overpro­tection or too aggressive a reaction without support and calming will probably inhibit development. “Overprotection and too frequent admonishments, as also neglect, cause the child to be strongly in­hibited in this area” (2).
Development continues towards the con­stancy of the object where the infant checks the constancy and strengthens tol­erance towards fear of separa­tion. In her third year the infant attains a level of ob­ject constancy, when her personality is in­ternal­ised and so attains her own identity.
A child with physical disabilities will probably run into difficulties in the practising stage, as her mo­bility apparatus will not carry her from the object and so she will remain in symbiosis with the ob­ject. Due to standstill at this stage it will then be more difficult to enter the next stages and separa­tion and individualisation will be thwarted and with this the building of identity, independency and autonomy.

Концептот на претерана заштита
низ емоции

The concept of overprotection
through emotions

Важноста на емоциите е битна во адаптацијата на индивидуата кон важни ситуации на кои ќе наидува во животот. За да се адаптира на овие ситуации нејзе ѝ се потребни емоции. Бидејќи на­гласката е на важните ситуации, емоциите се директно поврзани со системот за вреднување на индивидуата, бидејќи тие реагираат един­стве­но кога ќе се процени дека извесната вред­ност на скалата на вредности на индивидуата е потврдена или загрозена.

The importance of emotions is essentially in the adaptation of the individual to important situations he comes across in life. In order to adapt to these situations he needs emotions. As the emphasis is on important situations, emotions are closely linked to the individual’s value system, as they only respond when it is assessed that a certain value on the individual’s scale of values is con­firmed or threatened.

„Емоцијата е реакција на субјектот кон ири­та­ции­те, проценета како важна и за која детето е подготвено внат­реш­но, моторно и мотивирачки за активноста на адаптација“ (3).
Претераната заштита произлегува од заш­тит­­нич­ките емоции кои се дефинираат ка­ко: „Емо­ци­јата, која е резултат на еден про­цес со кој стра­вот се намалува или исчез­ну­ва... Стравот често се јавува кај децата, кои за­ради својата егзистенционална позиција се беспомошни са­ми да застанат компе­тен­т­но во светот што ги опкружува. Родителите ги заштитуваат своите деца од светот, а пра­­вејќи го тоа им обезбеду­ваат емоцио­нал­на заштита. Оваа пријатна емо­ција во сво­­јата содржина е иста со чувството на олес­­нување кое се искусува откако стравот ќе помине“ (3).
Затоа родителите се одговорни да му дадат заштита на детето кога е потребно, а таа им е потребна на децата како беспомошни суш­тес­тва. Во ситуации кога детето се соо­чува со страв, родителот реагира заштитни­чки. „Ако родителите ги заштитуваат децата од нереални извори на опасност, тоа само ќе го потврди дет­ското нарушено разбирање за реалноста. По­требно е детето да се заштити, но исто така примарно е тоа да се охрабри“ (3).
Тука настанува проблемот кај децата со фи­зич­ка попреченост, бидејќи тие се помалку мобил­ни и ним им треба поголема родителска заш­ти­та. Сèдодека заштитата е објективна од вис­тин­ски опасности, кои детето во извесна фаза на развојот не може само да ги надмине, реак­ци­ја­та е соодветна. Но во случаи на нереална опас­ност и кога детето е способно само да се справи со неа, а родителите го заштитуваат забрану­вај­ќи му извесна активност или тие сами ја изве­ду­ваат наместо детето, реакцијата е несоод­вет­на. Таквите несоодветни реакции се нарекуваат претерана заштита. Повеќе автори (4, 5, 6, 7) кои се зани­маваат, на овој или оној начин со физичката попреченост, претераната заштита ја сметаат како важен фактор при грижата за децата со фи­зичка попреченост.

“Emotion is a reaction of the subject to irritations, assessed as important and for which he is prepared viscerally, motorically and motivationally for ad­aptation activity” (3).
Overprotection arises from protective emotions, which are defined as: “Emotion, which is the result of a process with which fear vanishes or is dimin­ished… In children, who are due to their existen­tial position helpless to stand up for themselves competently in the world surrounding them, fear often appears. Parents protect their children against the world and in doing so provide them with emo­tional protection. This pleasant emotion is in its content equal to the relief experienced when fear is past” (3).
Parents are therefore responsible for offering the child protection when this is needed and for chil­dren as helpless beings this is needed. In situations when the child is faced with fear the parent reacts protectively. “If parents protect the child against unreal sources of danger, this will only corroborate the child’s distorted understanding of reality. It is necessary to protect the child but it is also para­mount to embolden him” (3).
Here there appears a problem with children with physical disabilities, as these are less mobile and need more parental protection. As long as this is objective protection against real dangers, which the child in a certain stage of development cannot overcome himself, the reaction is suitable, but in cases where the situation is unreal danger and the child is capable of dealing with it himself but par­ents protect the child by prohibiting a certain ac­tivity or perform it themselves instead of him, the reaction is unsuitable. Such unsuitable reactions are called overprotection. Most authors (4, 5, 6, 7) who deal in one way or another with physical disabilities refer to overprotection as an important factor in caring for children with physical disabilities.

Претерано заштитен адолесцент

The overprotected adolescent

Во однос на процесот на одделување и индиви­дуа­лизација (2) во случај на претерано заштитничка грижа за децата, основ­ни­те фундаменти за развој на нивниот иден­ти­тет, автономија и независност не се развиени. Во прилог на ова, претераната заштита со себе носи и нарушена слика на реалноста (3).
Може да се претпостави што ќе се случи со дет­скиот континуиран развој кога детето е оптова­рено со зависност, недостаток на независност и нарушена слика на реалноста. Институ­цио­нал­на­та грижа од професионалец го следи во раз­вој­ниот период на адолесценцијата кога развој­ни­от процес од првите три години се повтору­ва, само што овој пат во различен контекст.
„За младиот човек објектот е рефернтната гру­па. Тоа нуди во исто време можност за групна поддршка за повлекување од сопственото се­меј­ство, но инклузијата во групата му се зака­нува на неговото кршливо јас, кое може да се уништи во групната култура (или поткултура)“(2).
Младиот човек сега е во симбиоза со групата врсници и не е веќе со мајката, а поволниот ре­зул­тат од кризата на адолесценцијата сега зави­си од способноста на младиот човек да се дифе­рен­цира од групата и да го повтори одде­лу­вањето и индивидуализацијата. Притоа ис­кус­твото од првите три години игра важна уло­га при одделувањето од примарниот објект.
„Младиот човек со добро искуство на одделу­ва­ње од примарниот објект ќе ја надмине таквата опасност (закана дека неговото јас ќе се униш­ти, забелешка на авторот) така што постепено ќе започне диференцијацијата меѓу индиви­дуи­те во очигледно несебичната референтна гру­па“(2). Меѓутоа ако мла­ди­от човек во својот став кон објектот не стекне позитивно искуство, ќе го изгуби идентитетот во групата.
„Постои опасност младиот човек да го прифати адолесцентното друштво како референтна гру­па која ќе му даде идентитет, меѓутоа  неговиот (веќе слаб) идентитет ќе исчезне...Тој не може да се мотивира да се вклучи во извесни актив­нос­ти. Друштвото во кое  живее го детерми­ни­ра неговиот идентитет, наместо неговиот спе­ци­јален развој на личноста“ (2).

With respect to the process of separation and indi­vidualisation (2) in the case of overprotective care of children the basic foundations for the development of their own identity, autonomy and independence are not de­veloped. In addition to this overprotection carries with it a distorted image of reality (3).
It can be surmised what would happen to a child’s continued development when he is burdened with dependency and lack of independence and a dis­torted view of reality. An institutional carer en­counters him in the developmental period of ado­lescence when the development process of the first three years is repeated only this time in a different context.
“To the young person the object is the reference group. This offers at the same time an opportunity with group support of withdrawing from his own family but inclusion in the group threatens his fragile self, which could be extinguished in the group culture (or subculture)” (2).
The youth is now in symbiosis with the peer group and no longer with the mother and a favourable outcome from the crisis of adolescence is now de­pendent on the young person’s capability to differ­entiate from the group and repeat the separation and individualisation. In this the experience in the first three years plays an important role in the separation from the primary object.
“A youth with a good experience of separation from the primary object will overcome such a threat (the threat that the young person’s self will be extinguished, author’s remark) such that gradu­ally in the apparently selfless reference group dif­ferentiation between individuals will begin” (2). If however the young per­son in his attitude to the primary object does not get a positive experience, he will lose his identity in the group.
“There is a danger that he accepts the adolescent company as a reference group, which gives him identity, his (already weak) identity however dis­appears… He cannot be motivated to invest in certain activities. The company in which he lives determines his identity, instead of his own special personality developing” (2).

Однесувањето на младите луѓе набљудувано во згрижувачката работа може да ја има својата основа во неисполнувањето на процесот на одде­лување и индивидуализација на ниво на однос со примарниот објект. Ова однесување ќе продолжи и ќе се продлабочува, ако за време на адолесценцијата не се случи диференцијацијата во групата што ќе доведе до финално од­делување и индивидуализација, кои ќе го доне­сат неговиот идентитет, а со тоа и автоно­ми­јата. Каква е можноста тоа да се слу­чи, бидејќи позитивното искуство на одде­лу­вање од при­марниот објект е помалку ве­ро­јатен кај деца со физичка попреченост, претставува предмет за друга дебата.

The behaviour of young people observed in care work can have its basis in the non-accomplishment of the process of separation and individualisation at the level of the relationship with the primary object. This behaviour will continue and deepen if the differentiation in the group does not come about in adolescence and with it final separation and individualisation, which will bring about his own identity and with this autonomy. What the chance is that this will occur, as the positive ex­perience of separation from the primary object is less likely in children with physical disabilities, is the subject of another debate.

Заклучок

Conclusion

Работата со млади луѓе, кои ние ги процену­ва­ме како претерано заштитени, како што тоа го потврдува и авторот на студијата (8) и други автори (9), зависи многу од раз­бирањето на на­ши­те улоги и цели. При грижата за младите луѓе со физичка попреченост, неза­вис­носта ста­ну­ва главна цел која никогаш не тре­ба да се разбере само како незвисност во извршување на секојдневните активности, туку пов­еќе како автономија со значење да се пос­та­ват вистин­ски­те лични цели што треба да се реа­лизираат со нашиот сопствен напор, да се има внатреш­на, вистинска верба во себе, светот и другите и да се влезе во односи каде ние сме еднакво вред­ни партнери  кои не се зависни и кои оче­ку­ваат постојана помош.
Во случај на тешко движење и неможност да се надминат архитектонските пречки, како што се скалите, потребна е помош само да се надминат тие, а не тоа да се прави со желби, цели, мисле­ња итн. Бидејќи младиот човек со физичка попреченост како дете е претерано заштитен, тој често е пасивен гледач, а не активен експе­ри­ментатор, што се должи веројатно на убе­дувањето на родителите и средината дека тој не е способен за активност. Тој не верува во свои­те способности, па така всушност станува не­спо­собен.
Од клучна важност за лицето што згрижува е да го научи младиот човек на сè што тој е под­готвен и што е соодветно на неговата развојна фаза.

Work with young people, which we assess as overprotected, as also confirmed by the author’s study (8) and other authors (9) is very depend­ent on understanding our roles and goals. In caring for young people with physical disabilities inde­pend­ence is made the central goal, which should never be understood as only independence in un­dertaking day-to-day tasks but more as autonomy in the meaning of setting up real personal goals to be re­alised with our own effort, to have a built-in, real belief in the self, the world and others and to enter into relationships where we are equal valued part­ners not dependent and expecting constant as­sis­tance. In the case of difficult movement and the impossibility of independently overcoming archi­tectonic obstacles such as stairs, help is needed in overcoming only these and not with wishes, goals, opinions, etc. As the young person with physical disabilities was overprotected as a child he is often a passive bystander and not an active experi­menter, principally due to the conviction of the parents and environment that he is not capable for activity. In this he does not believe in his capabili­ties, so actually becomes incapable.
Of essential importance for the carer is to teach the young person all he is ready for and which is suit­able for his stage in development.

На некој начин лицето што згрижува ја игра уло­гата на објектот, кое спротивно на примар­ни­от објект, верува во способноста на младиот човек и само го заштитува кога постои вис­тин­ска опасност и навистина е неспособен. Од кон­кретната зависност на младиот човек и по­тре­бата за помош, лицето што згрижува го прави тоа што е навистина потребно и не ја зголемува зависноста.
Ако ние, како лица што згрижуваат, сакаме да работиме според теоријата што ја презенти­рав­ме, се соочуваме со извесни тешкотии. Најго­ле­ма е парадоксалната карактеристика на инсти­ту­циите за згрижување. Ние му обезбедуваме на младиот човек учење, стекнување искуство, а со тоа чувство на способност, па постигну­вај­ќи ги нашите цели како лица што згрижуваат, мора да му дозволиме на младиот човек сло­бод­на патека да прави грешки и да искуси неуспех, да наиде на тешкотии; со други зборови „да се изгори“ и така да ги искуси своите граници и реалноста во светот. Само на таков начин може да се зголеми независноста. Токму тука инсти­ту­ци­јата не успева да ја следи професијата и неризикувајќи нешто да му се случи на младиот човек станува заштитничка или претерано заш­тит­ничка. На тој начин потврдува дека има де­кла­рирана цел за независност, а не е подготвена да ја прифати професионалната одговорност за да ја реализира целта.

In some way the carer plays the role of the object, which contrary to the primary object, believes in the capability of the young person and only pro­tects him when in real danger and the youth is really incapable. From the young person’s actual dependency and need for assistance the carer does only what is really needed and does not increase dependency.
If we wish as carers to work in accordance with the theory presented, we come across certain difficul­ties. The greatest is the paradoxical characteristic of care institutions. That we provide the young person learning, acquiring experience and with this a feeling of capability, thus achieving our carers’ goals but must allow the young person a free path to make mistakes and experience non-success, to get into difficulties, in other words “to get burned” and so experience the limits and reality of himself in the world. Only in this way can independence be increased. Here is where the institution does not succeed in following the profession and risking that something might happen to the young person but becomes protective or overprotective, having the declared goal of independence but not prepared to accept professional responsibility in order for the goal to be realised.