Фонолошка свест е познавање на основните единици на гласот и се мери во однос на способноста да се споредува и манипулира со единиците на говор во збор и слог (14). Фонолошката свест е поврзана со металингвистичкото познавање на гласовната структура на јазикот, фонолошката структура на зборовите, речениците и изразите (7). Различи автори тврдат дека фонолошката свест го опишува развојот на детската чувствителност кон сублексичката, сегменталната структура на фонолошкиот домен на јазикот, вклучувајќи ја и чуствителноста кон поголеми и помали единици (15).
Во ова истражување, децата што пелтечат покажуваат високопросечни или високи резултати, додека децата што не пелтечат имаат високи резултати на тестот за фонолошка свест. Не постои статистички значајна разлика меѓу експерименталната и контролната група во однос на варијаблата резултат на фонолошка свест, којашто претставува вкупен резултат постигнат на тестот за фонолошка свест. Резултатите од ова истражување покажаа дека не постои статистички значајна разлика во способноста за анализа на фонемите меѓу децата што пелтечат и децата што не пелтечат во однос на годините и полот.
Многу експерти (11, 16, 17) во своите истражувања се стремат да објаснат дека постои врска меѓу пелтечењето и фонолошките тешкотии. Како и да е, оваа хипотеза сѐ уште не е потврдена. Може да се тврди дека децата што пелтечат имаат малку помали фонолошки способности од децата што зборуваат течно, но, генерално, тие се на натпросечно ниво, што потврдија и резултатите од ова истражување. Фонолошките нарушувања продолжуваат да постојат заедно со пелтечењето, а опстојувањето на ова нарушување може да придонесе кон опстојување на пелтечењето (18) Sardelic, Benneti и Hrastinski (2007) ги споредиле резултатите од истражувањата за деца што пелтечат и деца што не пелтечат, и откриле дека не постојат разлики во развојот на фонолошката свест меѓу деца што пелтечат и деца што не пелтечат (7). Авторите откриле дека децата што пелтечат постигнуваат пониски резултати од децата што не пелтечат во сите испитани варијабли што ја опишуваат фонолошката свест. Сепак, овие разлики сѐ уште не се статистички значајни (7). Gregg и Yairi спроведоа истражување чија цел беше да се одреди дали кај децата што пелтечат постои поврзаност меѓу фонолошките способности и првичните карактеристики на пелтечењето. Односно, близу до отпочнувањето на пелтечењето, дали постојат специфични шеми на пелтечење меѓу деца што покажуваат минимални и мали фонолошки девијации во однос на честотата на пелтечењето и времетраењето на пелтечењето? Дваесет и девет деца пред почетокот на пелтечењето, на возраст од 29 до 49 месеци беа поделени во две групи, на основа на нивото на нивната фонолошка способност: минимални фонолошки девијации и благи фонолошки девијации. Нивото на дисфункциите слични на пелтечењето беа испитувани. Резултатите покажаа дека не постои статистички значајни разлики во карактеристиките на пелтечењето во двете групи, при што се доведува во прашање природата на фонологијата на пелтечењето (19).
37,4% од децата што пелтечат имаат артикулациски и фонолошки нарушувања (9). Претпоставката за распространетоста на фонолошките нарушувања кај деца што не е идентификувана како проблем со пелтечење се рангира од 2% до 13% (8). Спротивно од ова, во извештаите обично стои дека 30% - 40% од децата што пелтечат имаат уште некое фонолошко нарушување (8). Авторите опишуваат поврзаност меѓу говорот, јазикот и поврзани однесувања изложени за време на првичната дијагностичка евалуација меѓу 2 и 6 години која се спроведува за евалуација на нивниот развој на говор и јазик. Дијагностичките тестови откриваат дека голем број од овие деца покажуваат и придружни тешкотии со јазикот, фонологијата или оралните моторни вештини, што укажува дека пелтечењето не е независно од развојот на другите аспекти на развој на говорот и јазикот кај децата (9).
Paden, Yairi, Ambrose тврдат дека се обрнува малку внимание на разликите меѓу фонолошките способности на децата чие пелтечење трае и чие пелтечење престанало. Нивното истражување ги споредува овие две групи веднаш по почетокот на пелтечењето пред да е можно тие да бидат класифицирани во која било од двете групи, на основа на бројни фонолошки карактеристики, вклучувајќи го и средниот процент на грешка, релативни нивоа на сериозност на фонолошкото нарушување, грешка во одредени фонолошки шеми, напредок при развојот на клучни шеми и стратегијата на децата да се справат со шемите што не ги владеат. Резултатот покажува дека децата кај кои пелтечењето продолжува ќе имаат послаби средни резултати на секое мерење од резултатите на децата кај кои пелтечењето поминало. Двете групи, како и да е, покажале напредок во фонолошкиот развој што го следел очекуваниот редослед, и тие користеле типични стратегии кога шемите не биле сѐ уште усвоени. Групата деца кај кои пелтечењето продолжувало се движеле многу бавно, сепак, таквиот фонолошки развој бил позабавен за разлика од развојот на деца кај кои пелтечењето престанало (17). Говорот може да се определи како повремено колебање, повторување и одложување, со обид да се добие повеќе време за лексичко и/или фонолошко шифрирање или како резултат на замената меѓу лексичките и фонолошките процеси на формулација и флуентност (20).
Во оваа студија, испитувањето на разлики меѓу поединечните варијабли што ја опишуваат фонолошката свест, покажува дека постои статистички значајна разлика во варијаблата рима. По процената на разликите меѓу децата што пелтечат и децата што не пелтечат во однос на полот, резултатите откриваат дека момчињата што пелтечат покажуваат пониски резултати во однос на варијаблата рима за разлика од момчињата од контролната група. Резултатите не откриваат статистички значајни разлики за варијаблите што ја опишуваат фонолошката свест меѓу девојчињата што пелтечат и нивните врсници што зборуваат течно. Способноста за римување е важна рана фонолошка вештина и е важен дел во развојот на јазикот, читањето и пишувањето (3). Weber-Fox, Spruill, Spencer и Smith (2008) користеле визуелна парадигма за римување кај десет деца од училишна возраст кои пелтечат, на возраст меѓу 9 години и 4 месеци и 13 години и 9 месеци, и десет деца кои не пелтечат. Со помош на електрофизиолошки активности се мерело одредувањето на визуелната рима. Авторите покажале дека децата што пелтечат имаат намалена точност при одредување на римата (21). Познато е дека момчињата пелтечат повеќе од девојчињата и дека пропорционалноста момче – девојче расте со текот на годините (3). Полот е исто така еден од факторите за фонолошки развој. На рана возраст, момчињата се посклони од девојчињата да покажуваат фонолошки дефицит и нивните фонолошки способности се развиваат побавно (19). Blood i cop., откриле дека придружните нарушувања кај децата што пелтечат (особено артикулацијата и фонологијата) се почести кај момчињата отколку кај девојчињата (7). Според тоа, примерок во кој сите или невообичаено голем процент се момчиња, може неточно да ја прикаже високата инциденца на фонолошки тешкотии од примерок со пореална распределба по полот (19). Интересот за пелтечењето и придружните фонолошки нарушувања значително се зголемува во последната декада и моментално е истакната тема во литературата. Иако се верува дека двете нарушувања си влијаат едно на друго, внимателната анализа на истражувањето открива дека постоењето на интеракција меѓу пелтечењето и фонологијата не е поддржано со eмпириски докази (8). Општо, откритијата од нивните студии ја мотивира потребата понатаму да се испитуваат фонолошките вештини за шифрирање кај деца што пелтечат, бидејќи едно такво истражување може да обезбеди увид во потенцијалните фактори што се вклучени во отпочнувањето на пелтечењето. Исто така е важно понатамошните истражувања да ја истражат потенцијалната врска меѓу фонолошкото доцнење, недостатоците и/или дезорганизацијата и продукцијата на одредени типови нефлуентност (22).
|
|
Phonological awareness is the awareness of the basic units of sound and it is measured in terms of the ability to compare and manipulate the units of speech within words and syllables (14).Phonological awareness relates to metalinguistic knowledge of language sound structure, phonological structure of words, sentences or utterances (7). Different authors argued that phonological awareness describes children's developing sensitivity to the sub lexical, segmental structure of the phonological domain of language, including sensitivities to larger and smaller units (15).
In this research, stuttering children scored between high-average and high, while non-stuttering children scored high in the Phonological awareness test. There was no statistically significant difference between the experimental and the control group in the variable Phonological awareness score which represent the total score obtained on the Test of phonological awareness. The result of this research showed that there was no statistically significant difference between stuttering and non-stuttering children in phonemic analysis abilities in relation to age and sex.
Many experts (11, 16, 17) in their researches aimed to explain the existence of a connection between stuttering and phonological difficulties. However, this hypothesis has not been confirmed yet. It can be claimed that stuttering children have mildly lower phonological abilities than children with fluent speech, but they are generally at above average level, and the results in this research have confirmed that. Phonological disorders continue to co-occur with stuttering, and the persistence of this disorder may contribute to the persistence of stuttering (18).Sardelic, Benneti and Hrastinski compared the research results of phonological awareness between stuttering and non-stuttering children, and they found that there were no differences in the development of phonological awareness between stuttering and non-stuttering children (7). Authors discovered that stuttering children scored lower than non-stuttering children in all examined variables, which describe phonological awareness; however, these differrences were not statistically significant (7). Gregg and Yairi conduced a study whose purpose was to determine whether there are relationships between phonological skills and the initial characteristics of stutteringamong children who stutter. That is, close to the onset of stuttering, are there differences in specific stuttering patterns between children who exhibit minimal and moderate phonological deviations in terms of frequency of stuttering and length of stuttering events? Twenty-nine preschool children near the onset of stuttering, between 29 to 49 months, were divided into two groups based on the level of phonological ability: minimal phonological deviations and moderate phonological deviations. The children’s level of stuttering-like disfluencies was examined. Results revealed no statistically significant differences in the stuttering characteristics of the two groups near onset, calling into the question the nature of the stuttering-phonology link (19).
37,4% of the stuttering children have articulation and phonological disorders (9). Prevalence estimates of phonological disorders in children not identified as having a stuttering problem range from 2% to 13% (8). In contrast, it is commonly reported that 30% - 40% of children who stutter have a co-occurring phonological disorder (8). Authors describe relationships between speech, language, and related behaviours exhibited during an initial diagnostic evaluation by 2- to 6-year-old children referred for evaluation of their speech and language development. The diagnostic testing revealed that a proportion of these children exhibited concomitant difficulties with language, phonology, or oral motor skills, suggesting that stuttering is not necessarily independent of other aspects of children's speech and language development (9).
Paden, Yairi, Ambrose sugested that little attention has been given to differences between the phonological abilities of children whose stuttering persists and those who recover. Their investigation compared these two groups soon after stuttering onset, before it was possible to classify them as members of either group, on a number of phonological characteristics, including mean percentage of error, relative levels of severity of phonological impairment, error on specific phonological patterns, progress in development of key patterns, and the children's strategies for coping with unmastered patterns. The results indicate that the children whose stuttering would be persistent had poorer mean scores on each of their measures than did the children who would recover from stuttering. Both groups, however, showed progression in phonological development that followed the expected order, and they used typical strategies when patterns had not yet been acquired. The persistent group was moving more slowly, however, so phonological development was more delayed than in the children who would recover from stuttering (17).Speech production could be marked by frequent hesitations, repetitions, and prolongations in an attempt to obtain additional processing time for lexical and/or phonological encoding or as a result of trade-offs between lexical and phonological formulation processes and speech fluency (20).
In this study, examination of differences between individual variables, which describe phonological awareness, showed that there was statistically significant difference in variable Rhyme. After assessment of the differences between stuttering and non- stuttering children in relation to gender, the results revealed that male stuttering subjects scored statistically significant lower result in variable Rhyme in relation to males in control group. The results did not revealed statistically significant differences between female stuttering children and their fluent peers for the variables, which describe the phonological awareness. Rhyming ability is an important early phonological skill, and an important component in the development of language, reading and writing (3).Weber-Fox, Spruill, Spencer and Smith used a visual rhyming paradigm in ten school-age children who stutter between 9 years 4 months and 13 years 9 months and ten children who do not stutter. That was measured by electrophysiological activities in visual rhyme judgment tasks. The authors reported that children who stutter have reduced behavioural accuracy in rhyme judgment (21). It is well known that the males stutter more than females, and that male - female ratio increase with age (3). The gender ratio is alsoa factor in the phonological development. At young ages, males are more prone than females to exhibit phonological deficits and their phonological skills progress more slowly (19). Blood et al, found that the concomitant disorders in children who stutter (especially articulation and phonology) are more common in males than in females (7). Therefore, a sample consisting of all, or unusually high percentage of boys may incorrectly evidence a higher incidence of phonological difficulties than a sample of a more realistic gender distribution (19).The interest in the topic of stuttering and co-occurring phonological disorders has increased dramatically during the past decade and it is currently a prominent topic in the literature. Although it is commonly believed that the two disorders may affect each other, a careful analysis of the research reveals that the existence of an interaction between stuttering and phonology is not well supported by empirical evidence (8). In general, the findings from their study motivate the need for further examination of the phonological encoding skills of children who stutter, as such research may provide some insight into potential factors that may be involved in the onset of stuttering. It is equally important, however, future research to continue to investigate the potential relationship between phonological delays, deficiencies, and/or disorganization and the production of specific types of speech disfluencies (22).
|