РОДИТЕЛИ НА ДЕЦА СО ПРЕЧКИ ВО РАЗВОЈОТ:

СТРЕС И ПОДДРШКА

Наташа ЧИЧЕВСКА-ЈОВАНОВА

Даниела ДИМИТРОВА-РАДОЈИЧИЌ

Институт за дефектологија

Филозофски факултет

Скопје, Македонија

PARENTS OF CHILDREN WITH DEVELOPMENTAL DISABILITIES: STRESS AND SUPPORT

Natasha CHICHEVSKA JOVANOVA

Daniela DIMITROVA RADOJICHIKJ

Institute of Special Education and Rehabilitation

Faculty of Philosophy

Skopje, Macedonia

Примено: 05.12.2012

Прифатено: 11.02.2013

UDK: 364-787.3-053.52:159.922.76-056.34

Recived: 05.12.2012

Accepted: 11.02.2013

Original Article

Резиме

Abstract

Во моментот кога дознаваат дека нивното де­те е со пречки во развојот, реакциите на ро­ди­телите се исклучително индивидуални. На мно­гу родители им се потребни месеци, а на не­кои и години за да се соочат со фактот де­ка нив­ното дете има пречки во развоjот. Оваа настаната состојба и криза тешко може да се спре­чи, но со добра професионална по­мош и под­дршка може полесно да се над­ми­н­е. Цел­та на ова истражување е да се испита ни­во­то на стрес што го доживуваат ро­ди­те­ли­те на де­ца­та со пречки во развојот, на под­дрш­ката што ја добиваат од семејството и ло­калната заед­ница. Анкетирани се 31 ро­ди­тел на деца со интелектуална попреченост, це­ре­брална па­ра­лиза и оштетен вид. Пра­шал­ни­кот се од­не­су­ваше на начинот на ко­му­ни­кација на про­фе­сионалците со ро­ди­те­лите, степенот на стрес што го доживеале по­ра­ди пречките на нив­ното дете и под­дрш­ка­та од потесното, по­ши­ро­кото семејство, при­ја­телите и ло­кал­на­та заед­ница. За ро­ди­те­ли­те најстресно е соз­на­ние­то дека нивното дете има пречки во раз­во­јот. Најголема под­дрш­ка имаат од нив­ни­те парт­нери и ро­ди­те­ли­.

Parents’ reactions, in the moment when they find out that their child is with developmental disabilities, are absolutely individual. A lot of parents need months, while some of them need years to face the fact that their child is with developmental disabilities. The state and the crises that arise are very hard to be prevented, however they could be overcomed by a good professional help and support. The aim of this research is to examine the stress level that the parents of these children experience as well as the support that they receive by the family and the local community. Thirty one parents of children with intellectual disabilities, cerebral paralysis and visual impairment have been inquired. The questionnaire referred to the way of communication between professionals and parents, the stress level that they experienced because of their child and the support they received from their close family and other family members, their friends and the local community. For parents, the most stressful thing is the moment of finding out their child’s developmental disabilities. The biggest support they receive from their partners and parents.

Citation: Chichevska Jovanova N, Dimitrova Radojichikj D. Parents of Children with Developmental Disabilities: Stress and Support. J Spec Educ Rehab 2013; 14(1-2):7-19. doi: 10.2478/v10215-011-0029-z

Клучни зборови: родителите на децата со преч­­ки во развојот, стрес,  помош и под­дрш­ка.

Key words: parents of children with develop­men­tal disabilities, stress, help and support

Адреса за кореспонденција:
Наташа ЧИЧЕВСКА-ЈОВАНОВА,
Филозофски факултет
Институт за дефектологија
Бул. Гоце Делчев 9А, 1000 Скопје
е-пошта: natasac@fzf.ukim.edu.mk

Corresponding address:
Natasha CHICHEVSKA-JOVANOVA,
Faculty of Philosophy
Institute of Special Education and Rehabilitation
Blvd. Goce Delchev 9A, 1000 Skopje
E-mail: natasac@fzf.ukim.edu.mk