| МЕЃУНАРОДЕН НАУЧНО-СТРУЧЕН СОБИР НА ТЕМА:ИНКЛУЗИВНО ОБРАЗОВАНИЕ    - СОСТОЈБА И    ПРЕДИЗВИЦИ
 Горан    ПЕТРУШЕВ                  Сојуз    на дефектолози на Р.Македонија   Примено: 01.08.2012Прифатено: 05.08.2012
 UDK: 376:061.3(497.7)(063)
 |   | INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PROFESSIONAL CONFERENCE:"INCLUSIVE EDUCATION-STATUS AND CHALLENGES"
 Goran PETRUSHEV Association of Special Educators and Rehabilitators    of R.Macedonia Received: 01.08.2012Accepted: 05.08.2012
 | 
        
            |   |   |   | 
        
            | Научно-стручниот собир беше реализиран во периодот од    17    - 19 мај, во хотелот Сириус во    Струмица.  Организатори на овој собир    беа:1.   Сојузот на дефектолози на Република Македонија;
 2.   Министерството за образование и наука на Република    Македонија;
 3.   Филозофскиот факултет - Институт за дефектологија.
 Собирот беше организиран    со цел:
 1.   Да се презентираат развиени системи на инклузивно образование;
 2.   Да се согледа состојбата во процесот на инклузивното образование во  Република    Македонија од аспект на засегнатите страни од процесот;
 3.   Да се согледаат предизвиците со    кои треба да се соочи Република Македонија    во насока на унапредување на инклузивното    образование на децата со посебни образовни    потреби во предучилишните, основните и средните    образовни установи.
 Целите на овој собир беа реализирани преку низа научно-стручни излагања и плодни дискусии на четири теми поврзани со успешноста на инклузивното образование.
 Општиот    заклучок од    презентациите на трудовите како и од дискусиите на тркалезната    маса е дека инклузивното образование во Р. Македонија во    моментот се разгледува како изолиран     процес кој ги засегнува само стручните    работници и децата со посебни образовни потреби.
 За унапредување    на овој процес инклузивното образование на децата со посебни образовни потреби треба да се разгледува како социјална    промена во која треба да се вклучат сите засегнати страни од процесот на инклузија.
 За таа цел    потребни се промени во:
 
                системот на планирањето, оценувањето и евалуацијата на воспитно-образовната работа со оваа група ученици;системот на менаџирање    на инклузивното образование во РМ;системот на мултидисциплинарниот пристап, како и восистемот на  проценка, оценка и идентификација на децата со посебни образовни потреби. |   | This conference was realized in the period from 17    to 19 May 2012 in Hotel Sirius in Strumica. The organizers of this conference    were: 
                The Association of Special Educators and    Rehabilitators of the Republic     of Macedonia;The Ministry of Education and Science of the Republic of Macedonia;The Faculty of Philosophy Institute of Special    Education and Rehabilitation. This conference had three goals:1.   To present    developed system of inclusive education;
 2.   In terms    of the stakeholders, to map the current situation in the process of inclusive    education in Macedonia;
 3.   To    identify the challenges on which Macedonia should be focused in    order to promote inclusive education for children with special educational    needs in preschool, primary and secondary educational institutions.
 The goals of this meeting were achieved through a    series of presentations of papers and fruitful discussions on four topics    related to the success of inclusive education.
 The general    conclusion of the presentations of papers and discussions from the    roundtable is that inclusive education    in Macedonia    is considered as an isolated process    that affects only professionals, children with special educational    needs and their parents.
 In order to    promote this process, inclusive education of children with special    educational needs should be considered as a social change and must involve    all stakeholders.
 In order to achieve this, changes are necessary in:
 1.   The system of planning,    assessment and evaluation of educational and educated work with this group of    students;
 2.   The system of management of    inclusive education in RM;
 3.   The system of a    multidisciplinary approach; and
 4.   The system of assessment,    evaluation and identification of children with special educational needs.
 | 
        
            |   | 
        
            |   | 
        
            |   |   |   | 
        
            | 1. Во однос на планирањето,    оценувањето и евалуацијата на воспитно-образвната работа потребни се: |   | 1. Regarding to planning,    assessment and evaluation of educational and educated work: | 
        
            |   |   |   | 
        
            | -     Измени и промени во постоечкиот Правилник за оценка и проценка на специфичните потреби на лицата со инвалидност;-     Законска обврска за изработка на индивидуални образовни планови (ИОП) за учениците со посебни потреби;
 -     Изготвување на правилник за изработка на индивидуален образовен план за ученици со посебни потреби во кој ќе се    дефинира начинот за изработка на истиот;
 -     Подготовка на наставниот кадар во редовните училишта за изработка на ИОП преку организирање на обуки и    работилници;
 -     Задолжителна и континуирана едукација за инклузивно образование на наставниците и за директорите на редовните    училишта за поефективна организација на инклузијатa;
 -     Оценувањето на учениците со посебни потреби се прави врз основа на индивидуалните цели предвидени во ИОП;
 -     Формирање на тело за координација на инклузијата на локално и централно ниво;
 -     Дефинирање на улогата на мобилниот дефектолог во инклузивното образование, преку изготвување на нормативи за    опис на неговите работни задачи.
 |   | -     Edit and    change the existing rules for assessing and evaluating the specific needs of    persons with disabilities;-     Legal    obligation of making Individual Education Plans (IEP) for students with    special needs;
 -     Development    of rules for making the Individual Education Plan for students with special    needs to define the method of making the same;
 -     Training    of teachers in regular schools for the preparation of IEP by organizing    training and workshops;
 -     Mandatory    and continuing education for inclusive education for teachers and principals    of regular schools for effective organization of inclusion;
 -     Assessment    of students with special needs should be based on individual objectives set    in the IEP;
 -     Establish    a coordinate body for the process of inclusion on local and central level;
 -     Defining    the role of mobile educator in inclusive education through the development of    standards for the description of the duties.
 | 
        
            |   |   |   | 
        
            | 2. Во однос на менаџментот на инклузивното образование во РМ потребно е: |   | 2. Regarding to the management of inclusive    education in RM: | 
        
            |   |   |   | 
        
            | -     Во однос на законската легислатива потребно е Министерството за образование    и наука заедно со останатите организатори    на собирот да предложи до Собранието на Р. Македонија закон за инклузивно образование или посебна глава во    постоечкиот закон за образование.-     Во законот за средно образование да се внесе одредба за вклучување на дефектолози – ресурсни наставници кои ќе    нудат услужни дејности за учениците со    посебни образовни потреби вклучени во    редовните средни училишта.
 -     Во Законот за високо образование да се внесе нота на инклузивност.
 -     Посебните основни училишта освен основната дејност да ја преземат улогата на ресурсни центри кои ќе нудат услужни дејности за учениците со посебни    образовни потреби вклучени во редовните    училишта.
 -     Основните училишта каде има посебни паралелки да преземат улога на    ресурсен центар.
 -     Да продолжат вработувањата на дефектолози со акцент на општините каде    нема работни позиции за стручен работник-дефектолог.
 -     Да се регулираат, односно да се зголемат финансиските средства за основните училишта кои имаат посебни паралелки или    ученици со посебни образовни потреби.
 |   | -     The Ministry of Education    and Science together with the other organizers of the conference should  propose to the Parliament of Macedonia, Law    on inclusive education or special chapter in the existing Law on education;-     To introduce a provision    for including special education teachers - resource teachers who will provide    services for students with special educational needs included in the    mainstream schools, in the Law on secondary education;
 -     To introduce a note of    inclusiveness in the law of higher education;
 -     Beside the operating    activities, special schools should take the role of resource centres that    offer services for students with special educational needs included in    mainstream schools;
 -     Primary schools which have    special classes should take the role of resource centre;
 -     The employment of educators    should continue but with an emphasis on municipalities where there are no    jobs for skilled worker-educator;
 -     To regulate or to increase    funding for primary schools that have special classes or pupils with special    educational needs.
 | 
        
            |   |   |   | 
        
            | 3. Во однос на промените во системот на мултидисциплинарниот пристап потребно е: |   | 3. Regarding to the multidisciplinary approach: | 
        
            |   |   |   | 
        
            | -     Инклузивни    тимови во редовните училишта во чиј    состав заолжително ќе биде присутен    дефектолог;-     Поголема соработка помеѓу    членовите од стручниот тим;
 -     Базично, перманентно и    професионално оспособување на    наставниците и воспитувачите;
 -     Македонски модел на    инклузивно образование кој    подразбира инклузија, но не по секоја цена    и не за секое дете;
 -     На посебен собир да се отвори прашањето за    лицата со умерена и тешка интелектуална попреченост опфатени со третман  во центрите за дневно згрижување и    установите.
 |   | -     Inclusive teams should be    formed in the mainstream schools;-     Greater collaboration    between the members of the professional team;
 -     Basically, permanent and    professional training of teachers and special educators;
 -     Macedonian model of    inclusive education that implies inclusion;
 -     The issue for people with    moderate and severe intellectual disabilities included in treatment centres    and day care facilities should be addressed at other  conferences.
 | 
        
            | 4. Во однос на проценката, оценката и идентификацјата    на децата со посебни образовни потреби потребно е: |   | 4. Regarding the     assessment, evaluation and identification of children with special    educational needs: | 
        
            |   |   |   | 
        
            | -     Ревидирање на постоечкиот Правилник    за определување на специфичните потреби (или    изготвување на нов правилник);-     Изготвување    на листа на специфични потреби;
 -     Да се дефинираат активностите    за подобрување на    регистрацијата на  децата со посебни    образовни потреби;
 -     Да се утврди протокол за    идентификација  на децата вклучени во    редовниот образовен    систем, кај кои се евидентирани  развојни /    едукативни потешкотии, по започнувањето на    едукативниот процес;
 -     Законски да се регулира    воспоставување на интерресорна соработка и координација;
 -     Да се зајакне и системски    изнајде решение за контакти и достапност на стручните    институции    на локално/централно ниво;
 -     Законски да се регулира    воспоставување на интерресорна комисија за оценка и проценка  - во својот состав да    содржи стручни лица од соодветен ресор – здравство,    образование, социјала;
 -     Да се дефинира составот на    комисијата со задолжителни членови – педијатар, психолог,    педагог наставник, дефектолог, а по потреба да бидат вклучени и други стручни лица;
 -    Да се    определат улогата  и задачите на истата, а    родителот како член -  неопходна карика и    партнер за соработка;
 -     Неопходно е изготвување од    страна на Комисијата на    функционална проценка на детето,    односно определување на сите негови    потреби (здравствени, едукативни, социјални);
 -     Да се воспостави систем на    проценка, рана интервенција, рехабилитација,   третман и следење на    детето со ПОП; трансфер на информациите за детето низ институциите    и установите кои ги посетува предучилишна установа, училиште и сл.
 |   | -     Review of the existing rules for determining the specific needs (or    drafting new rules);-     Developing a list of specific needs;
 -     Defining actions to improve the registration of children with special    educational needs;
 -     To establish a protocol for identifying children involved in the    mainstream educational system, the recorded developmental / educational    difficulties after starting the educational process; law to regulate the    establishment of inter departmental cooperation and coordination;
 -     To strengthen the system and find a solution for contact and    availability of professional    institutions of local / central level;
 -     To regulate the establishment of Commission for assessment and    evaluation - in its composition to include experts from the relevant    portfolio - health, education, welfare, to define the composition of the commission members    required - a paediatrician,    psychologist, teacher, educator, and if necessary to include other qualified    persons; to determine the role and tasks of the same, and the parent as a    member - a necessary link partner for cooperation;
 -     Functional assessment for the child or the determination of all    his needs (health, educational, social) should be prepared by the Commission;
 -     Establish a system of assessment, early intervention,    rehabilitation, treatment and monitoring of children with special needs;    transfer of the child’s information across institutions and institutions who    attend pre-institution, school, etc.
 |