Методологија на истражувањето

Предложени цели

• Воспоставување на стратегии кои децата со оштетен слух ќе ги користат со цел да до­­­бијаат саморегулација врз нивниот го­вор.
• Оценување на ефектите на нивото на спо­собноста за читање од уста при ре­гу­ли­ра­ње на говорниот јазик.
• Одредување на влијанието на до­ми­на­нт­на­та мотивација при саморегулирањето на го­­ворот.
• Мерење на ефектите врз нивото на ин­те­ле­генција во зависност од разбиливоста на говорот.
• Откривање на можностите, огра­ни­чу­ва­ња­та поради оштетен слух за пос­тиг­ну­ва­ње на разбирливост на говорот.

Проблем: Кои стратегии и механизми ги ко­ристи детето со оштетен слух  со цел да се стек­не со способност да го самоуправува сопст­вениот говорен јазик?

Главна хипотеза: Поради терапевтски ин­тер­венции со цел да се научи јазик на ме­то­до­лошки и мотивациски начин, ние оче­ку­ва­ме да се постигне саморегулација при го­во­ре­ње­то, но преку различни стратегии во за­вис­ност од нивото на оштетеност на слухот.

Добиени хипотези:

• Колку е понизок степенот на оштетен слух, толку е подобра разбирливоста во говорот.
• Колку е повисок степенот на способноста за читање од уста кај децата со оштетен слух, толку поголеми се шансите за по­­­стиг­­­нување на саморегулација на соп­ст­­в­е­ниот говор.
• Степенот на интелегенција директно вли­­јае врз нивото на способноста на де­те­то да чита од усни, но во зависност од сте­пенот на оштетување на слухот.
• Колку повеќе е внатрешно мотивирано де­­­те­­то со оштетен слух, толку подобро мо­­же да се контролира при вербална ко­му­­ни­ка­ци­ја.

The Research Methodology

Proposed Objectives:

• To establish the strategies that children with hearing loss will use in order to obtain the self-regulation over their speech.
• To assess the effects of the lip-reading level in the regulation of the spoken language.
• To determine the influences of the dominant motivation in the self-regulation of the speech.
• To measure the effects of intelligence level on the speech intelligibility.
• To notice the possibilities and the limitations of the hearing loss for achieving the speech intelligibility

The problem: What strategies and mechanisms are used by the child with hearing loss in order to gain the ability to self-regulate his/hers spoken language? 

General hypothesis: Due to the therapeutic involvement in acquiring a language achieved methodically and trough motivation, we expect to achieve the self-regulation of the speech act, but through different strategies depending on the level of the hearing loss.

Derived hypotheses:

• The lower the degree of loss hearing is, the better the speech intelligibility is.
• The higher the level of lip-reading in children with loss hearing is, the greater the chances of achieving self-regulation of their speech are.
• The degree of intelligence directly affects the child’s level of lip-reading depending on the degree of hearing loss.
• The more internally motivated the child with hearing loss is, the better he can self-regulate during oral communication.

Инструменти:

•  Аудиограми - го одредуваат степенот на гу­бење на слухот.
•  Тест со боја создаден од Raven -го мери нивото на интелегенцијана на децата со проблем при слушање.
•  Мрежа за оценување на нивото на способноста за читање од усни -се ко­ристисо цел да се измери нивото на спо­собност за читање од усни.
•  Прашалници -се користат со цел да се од­ре­­ди доминантниот тип на мотивација за време на терапијата.
•  Тест за артикулација на говорот - се ко­рис­ти со цел да се измери разбирливоста на говорот како мерка за самоконторла.
•  Мрежа за квалитативно следење - ана­ли­за на процеси, стратегии кои водат до са­морегулација.

Испитувана популација и примерок
Групата на испитаници се сос­тое­ше од 30 деца со благо, умерено и тешко ош­тетување на слухот од второ одделение во Учи­лишниот центар за инклузивно обра­зо­ва­ние „C.Pufan“ Васлуи.
Учениците беа избрани за да меѓусебно се усо­г­ласуваат според почетокот кога тие поч­на­ле да носат помагало (околу 6 го­ди­ни), пе­риодот кога тие почнале со учењето на ја­зи­кот (околу 6 години) и сите тие има­ат слуш­ни помагала (а не кохлеарен имп­лант).
Половината од испитаниците се деца со нор­мал­­но ниво на интелегенција, а другата по­ло­­ви­на со лесна ментална попреченост.
Со цел да се потврди хипотезата, беше ко­рис­­те­на хиерархија на повеќекратна рег­ре­­с­ија, каде испитаниците беа поделени во три независни групи според оштетеноста на слу­­хот:
В.И:

• степен на оштетеност на слухот- слаба (1), средна (2), тешка (3)
• ниво на интелегенција
• ниво на способност за читање од усни (когнитивна стратегија) (1=ниска, 2=средна, 3=добра, 4=многу добра)
• вид на доминантна мотивација (моти­ва­циска стратегија) (≤ 1 = надв. моти. ,  ≥ 1 = внат. моти.)

В.Д: саморегулација на јазикот (разбир­ли­вост на говорот)

Instruments:

• • Audiograms - to determine the degree of hearing loss.
  • Raven color test - to measure the intelligence level of children with hearing problems.
  • The evaluation grid for lip-reading level - to measure the level of lip reading ability.
  • Questionnaire - to determine the dominant type of motivation in therapy.
  • Speech-articulation test - to measure speech intelligibility as a measure of self-control.
  • The qualitative observation grid - process analysis, strategies that lead to self-regulation.

Investigated Population and Sample
The subject group is consisted of 30 children with mild, moderate and severe hearing loss in the secondary school at the Center for Inclusive Education School „C. Pufan”, Vaslui.
The students were selected to match the moment they started to wear prosthesis (approx. 6 years), the period when they began the acquiring of the language (approx. 6 years) and all have an auditory prosthesis (not a cochlear implant).
Half of the investigated subjects are children with normal level of intelligence and the other half of them with a mild mental deficiency.
A hierarchical multiple regression was used in order to verify the hypothesis, where the subjects were divided into three independent groups based on their hearing loss: 
V.I.:

• hearing loss degree - mild (1), medium (2), severe (3)
• level of intelligence
• level of lip-reading ability (cognitive strategies) (1 = low, 2 = medium, 3 = good, 4 = very good)
• type of dominant motivation (motivational strategies) (≤ 1 = ext mot,  ≥ 1 = int mot)

V.D.: language self-regulation (speech intelligibility)

Резултати

Со цел да се потврди хипотезата, ја при­ме­нив­­ме мултиплицитната линеарна регресија  која резултираше со потврдување на сите мо­­де­ли како значајни. (Табела 1 и 2)

Results

We applied the Multiple Linear Regression in order to verify the hypothesis, resulting that all models are significant. (Table 1 and 2)

Табела 1. Резиме на моделот – мул­ти­пна линеарна регресија применета за сите сте­пени на оштетување на слухот

Table 1. Model Summary - Multiple Linear Regression applied for all degree of hearing loss

Табела 2. Анова - мултипна линеарна ре­­гре­сија применета за сите степени на ош­те­ту­вање на слухот

Table 2. Anova - Multiple Linear Regression applied for all degree of hearing loss

Моделот покажува дека индикаторот за­гу­ба на слухот ја објаснува 49% од ва­ри­ја­ци­јата на саморегулативната променлива.
Мо­делот II ја објаснува значителната про­пор­­ција на варијација на саморегулаторната про­­менлива. Индикаторите губење на слу­хот и IQ објаснуваат 48.4% од варијација на само-регулативната променлива.

Според третиот модел (III), индикаторит ош­тет­ување на слухот, способност за чи­та­ње од уста и IQ објаснуваaт 62.8% од ва­ри­ја­ција на саморегулативната про­ме­н­ли­ва.
Четвртиот модел (IV) ја објаснува значајната про­порција на варијабилноста на саморегу­ла­тивната променлива. Истиот покажува де­ка индикаторите оштетување на слухот, спо­собност за читање од усни, IQ и моти­ва­ци­јата објаснуваат 61.5% од варијација на саморегулативната променлива.
Соодносот на моделите е изразена преку ра­вен­­ка­та:
Модел I > Модел III > Модел II > Модел IV (ба­зи­ра­но врз Anova Табела 2).
Губењето  на слух и читањето од усни зна­чи­­тел­но го подобруваат овој модел; пре­дик­то­рот губење на слухот со 51% (p = 0.000), и индикаторот читање од уста со R2chi = 15% (p = 0.002). (Tабела 1)
Мо­тивацискиот предикторот објаснува 0.1% од разликата на саморегулативната про­мен­ли­­ва, и според тоа истата не е значајна.
Со оглед на нивото на значајност (p) кој е по­вр­­зан со постепеното вклучување на неколку предиктори и вредноста на коефициентот t (кој мора да биде >2 и ≤ -2), нивната зна­чај­но­ст во овој модел би била следната: Загуба на слухот > Читање од уста > IQ > Mo­ти­ва­­ција (Taбела 3).
Кол­ку е понизок степенот на оштетен слух, тол­­ку е подобра саморегулацијата (b = - 29.36, p = 0.00). Колку е повисоко нивото на спо­­собност за читање од уста, толку е по­до­бра саморегулацијата (b = 19.839, p = 0.007). (Taбела 3).

Model shows that the hearing loss predictor explains 49% of the variation of the self-regulation variable.
Model II explains a significant proportion of the variance of the self-regulation variable. The hearing loss and the IQ predictors explain 48.4% of the variation of the self-regulation variable.
Regarding the third (III) model, the hearing loss, the lip-reading ability and the IQ predictors explain 62.8% of the variation of the self-regulation variable.
The fourth (IV) model explains a significant proportion of the variance of the self-regulation variable. It follows that the loss hearing, the lip reading ability, the IQ and the motivation predictors explain 61.5% of the variance of the self-regulation variable.
The hierarchy of models in terms of the power equation is as follows: 
Model I > Model III > Model II > Model IV (based on the Anova Table 2).
The hearing loss and the lip-reading ability significantly improve this model; the predictor of the hearing loss by R2chi equals to 51% (p = 0.000) and the predictor of lip-reading ability by R2chi equals to 15% (p = 0.002). (Table 1)
The motivation predictor explains 0.1% of the variance of the self-regulation variable and therefore it is not significant.
Considering the threshold of significance (p) associated with the gradual involvement of the various predictors and the value of the t coefficient (which must be >2 and ≤ -2), their importance in this model would be the following:  Hearing loss> Lip-Reading ability > IQ > Motivation (Table 3).
The lower the degree of the hearing loss is, the better the self-regulation is (b =- 29.36, p = 0.00). The higher the level of lip-reading is, the better the self-regulation is (b = 19.839, p = 0.007). (Table 3).

Табела 3. Коефициенти-мултипна ли­не­ар­на регресија за сите степени на оштетен слух

Table 3. Coefficients - Multiple Linear Regression for all degree of hearing loss

Хиерархиски степени на регресија при губење на слухот

ГУБЕЊЕ НА СЛУХОТ = благо оштетување Х
Ли­нераната регресија применета кај раз­лич­ни степени на губење на слухот докажува де­­­ка само моделите I и II се значајни. (Та­бе­ла 5)

Hierarchical regression degrees of the hearing loss

HEARING LOSS= mild H
The Linear Regression applied on the different degrees of hearing loss confirms that only the Models I and II are significant. (Table 5)

Табела 5. Анова - мултипна линеарна ре­­гресија кај лесно оштетување на слухот

Table 5. Anova - Multiple Linear Regression for mild hearing loss

Според тоа, IQ индикаторотобјаснува 52.4% одваријацијатанасаморегу­ла­тор­на­тапро­мен­лива. Читањетоодуснии IQ ин­ди­ка­то­ри­теобајснуваат 47.9% одвари­ја­ци­ја­такајсаморегулативнатапроменлива. (Табела 4)

Thus, the IQ predictor explained 52.4% of the variance of the self-regulation variable. The lip-reading ability and the IQ predictors explain 47.9% of the variance of the self-regulation variable. (Table 4)

Table 4. Резиме на моделот - мултипна ли­неар­на регресија применета кај лесно ош­те­­т­у­вање на слухот

Table 4. Model Summary - Multiple Linear Regression applied for mild hearing loss

ГУБЕЊЕ НА СЛУХОТ =
умерено оште­ту­ва­­ње Х

При лесно губење на слухот кај ниту еден мо­де­­л не беше најдена значајност. (Tабели 7 и 8)

HEARING LOSS=
medium H

None of the models was found significant for the mild hearing loss. (Tables 7 and 8)

Табела 7. Резиме на моделот - мул­ти­пли­цит­на линеарна регресија применета кај сред­но оштетување на слухот.

Table 7. Model Summary - Multiple Linear Regression applied for medium hearing loss

Табела 9. Коефициент - мултипна ли­неар­на ре­г­ресија кај средно оштетување на слу­хот

Table 9. Coefficients - Multiple Linear Regression for medium hearing loss

ГУБЕЊЕНАСЛУХОТ=
тешкооштетувањеХ

Сите три модели објаснија значителна про­пор­­ција на варијацијата на само-ре­гу­ла­тив­на­та променлива. (Табела 10)

HEARING LOSS=
severe H

All three models explained a significant proportion of the variance of the self-regulation variable. (Table 10)

Табела 10. Анова – мултипна ли­неар­на регресија кај тешко оштетување на слу­хот

Table 10. Anova - Multiple Linear Regression for severe hearing loss

IQ индикаторотобјаснува 58.2% од ва­ри­ја­цијатакајсаморегулативнатапро­мен­ли­ва.
Способностзачитањеодуснии IQ ин­ди­ка­то­ри­теобјаснуваат 62.7% од варијацијатакајсаморегулативнатапроменлива.
Мотивацијата, способностазачитањеодуснии IQ индикаторитеобјаснуваат 66.7% од варијацијатакајсаморегулативнатапро­ме­нлива, (Табела 11).

The IQ predictor explains 58.2% of the variance of the self-regulation variable.
The lip-reading ability and the IQ predictors explain 62.7% of the variance of the self-regulation variable. The Motivation, lip reading ability and IQ predictors explain 66.7% of the variance of the self-regulation variable, (Table 11).

Табела 11. Резиме на моделот - мултипна ли­неарна регресија кај тешко ош­те­ту­ва­ње на слу­хот

Table 11. Model Summary - Multiple Linear Regression applied for severe hearing loss

Анализа на мрежата за набљудување

За да се постигне регулирање на комуни­ка­ци­ја­та кај децата со умерено или тешко ош­те­ту­вање на слухот, моделот е комбинација од моторно-вербалниот и усно-визуелниот мо­дел и семантичка содржина на пораката. От­како два­та модела (моторно-вербалниот и усно-ви­зуел­ниот) се исправно и цврсто вре­жа­ни во асо­ци­јативната меморија, ви­зу­ле­на­та ком­по­нен­та може да предизвика ви­­зуелно-моторни дви­жења соодветно, кои ја поддржуваат мисла­та и имагинацијата. Де­ца­та исто така из­го­ва­раа точно и со ко­рис­тењето на дактилен јазик.
Кај децата со лесно оштетување на слухот, кои што остваруваат комуникација пот­пи­рај­ќи се на преостанатиот слух, каде моделот ги спо­ре­ду­ваше моторно-вербалниот модел со моделот на аудитивни записи сместени во м­е­моријата и спо­ред филтрирањето, приб­лиж­но­то изг­о­ва­ра­ње доведе до солидни и трај­ни комбинации на вер­бално-моторен мо­дел со публиката.
Кај саморегулираното изговарање, уче­ни­кот несвесно применува постапки со цел да за­вр­ши одредена задача, го прилагодува ин­тен­зи­тетот на сопствениот глас и брзината со која тој мора да донесе одлука. Ученикот пре­по­зна­ва неточно изговорени зборови, се труди да ја зголеми сопствената кон­цен­тра­ци­ја и да ко­рис­ти когнитивни и метаког­нитив­ни страте­гии и техники со цел да го при­ла­го­ди изго­ва­ра­ње­то соодветно со фоно-вер­бал­ни­те арти­ку­ла­циски движења.
Во текот на говорот, саморегулирањето во исто време ги стимулира и размислувањето и вербално-моторната кинестезија, така што раз­би­рањето произлегува од контекстот. Според тоа, многу е важно да се вежбаат и двете при го­во­рење: и фонетско-вербалните ар­ти­ку­ла­цис­ки движења и дактилниот јазик. 
Помеѓу саморегулаторните стратегии кои се ко­ри­стат од страна на децата со оштетен слух за подобрување на разбирливоста на го­во­рот, може да се споменат:

• когнитивните стратегии: способноста за читање од усни, способноста да се ко­ристи дактилен јазик.
• контролнистратегии: вербално-мо­тор­на ­кинестезија, стратегии за про­це­си­ра­ње на информација, стратегии за учење, итн.
• мотивацискистратегии: волја, емо­тив­ни стратегии, внатрешна мотивација за уче­­ње на јазикот, самоефективност, са­мо­­увереност,  ставот кон говорот, жел­­­б­а­та да се завршат поставените цели, итн.

Analysis of the observation grid

In order to achieve regulation in the communication among children with medium and severe hearing loss, the model is a combination of the motor-verbal and the lip-visual models and the semantic content of the message. After both models (motor-verbal and lip-visual) are correctly and firmly embraced in the associative memory, the visual component may activate appropriate visual-motor movements to support the thought and the imagination. The children also pronounced correctly when they used the dactyl language as well.
In children with mild hearing loss that establish communication based on their residual hearing capability, where the model was comparing the motor-verbal model with the auditory model record built in the memory and based on the flirtation, the approximate pronunciations lead to a fair and lasting combination of the verbal-motor model with the auditory.
In the self-regulated pronunciation, the student applies unconscious steps in order to complete the task, adjusts the voice intensity and speed of deciding. The student recognizes incorrect pronunciation, tries to increase the concentration and uses cognitive and meta-cognitive strategies and techniques in order to adjust the pronunciation appropriately to the phono-verbal articulation movements.
During the speech, the self-regulation at the same time stimulates both, the thinking and the verbose-motor kinesthesia, so the understanding is given by the context. Hence, it is important to practice both phono-verbal articulation movements and the dactylic language during the speech.
Amongst the self-regulation strategies used by the children with hearing loss to achieve speech intelligibility we can mention:

• the cognitive strategies: lip-reading skills, the ability to use dactylic language.
• the control strategies: verbose-motor kinesthesia, information processing strategies, learning strategies, etc.
• the motivational strategies: volitional, emotional strategies, internal motivation for language learning, self-effectiveness, self confidence, the attitude towards speaking, willingness to complete the goals etc.

Дискусија

Discussion

Саморегулацискиот говор  може да се по­ја­ви при било кој степен на оштетување на слу­хот, особено кај децата со лесен степен на ош­тетување на слухот, во зависност од ни­­во­то на интелигенција, нивото на спо­соб­нос­та за читање од усни и внатрешната мо­ти­­ва­ци­ја, ка­ко и од личните особини на де­те­то. Во сп­ро­тивно, тие мора да придонесат за рана ин­тер­венција и конкретна терапија.
Едно истражување покажа дека кога ин­те­ли­ген­ци­јата кај детето е повисока, читањето од усни е подобро. Ова истражување исто така от­крива дека постојат деца со оштетен слух и ви­сок степен на интелигенција, но со про­сеч­ни способности за читање од усни, и дру­ги деца со ниска интелигенција, но со добри спо­собности за читање од усни. Овие раз­ли­ки се јавуваат поради различните степени на глу­вост. Децата со тешко оштетување на слу­хот беа поврзани со ментален недостаток, иако истите мора да имаат солидна спо­соб­но­ст за читање од усни со цел да ко­му­ни­ци­ра­ат со луѓето околу нив.
Гле­дано од практичен аспект, овие проблеми ни помагаат да разбереме дека нема потреба да се инсистира децата со лесно оштетување на слухот да учат читање од усни, бидејќи тие ќе се концентрираат да го слушаат го­во­рот и на тој начин да го учат, за разлика од де­ца­та со тешко оштетување на слухот каде спо­собноста за читање од усни треба да им по­мо­гне во различни ситуации.
Прилагодувањето во глувата комуникација е врс­ката помеѓу моторниот модел со уснови­зуел­ниот модел и вербално семантичкиот кон­те­кст на пораката. Откако двата модели (мо­то­рно вербалниот и усно-визуелниот) се точно поврзани и цврсто врежани во мемо­ри­ја­та, визуелниот дел може да повлече оп­ши­рни моторни движења кои се соодветни за поддршка на мислата и имагинацијата. Друг важен аспект со апликативна улога е уче­њето на дактилен јазик кој ја зајакнува врс­ката помеѓу вербално-моторниот модел и усно-визуелниот модел при комуникацијата на глувите луѓе. Истото беше прикажано и во други истражувања.
Терапиите за говор треба истовремено да раз­виваат когнитивни стратегии  (вештини за читање од уста, способност да се користи дак­ти­лен јазик, контролни стратегии: оп­шир­на моторна кинестезија, стратегии за про­цесирање на информација, стратегии за учење, итн.) и мотивациски став (волја, емо­цис­ки стратегии, внатрешна мотивација за уче­ње на јазик, самоефективност, само­до­вер­ба, однос спрема говорот, желба да се за­вр­шат поставените цели, итн.) ќе доведат до саморегулација при комуникацијата на лицата со инвалидност.
Кога терапевтот ги знае процесите, методите и како да го категоризира слушањето при уче­њето на јазикот, ќе знае и како да ги фор­ми­ра стратегиите на терапијата за говор со цел да се зголеми ефикасноста при само-регулацијата на учениците.
До­колку терапевтот ги знае тешкотиите со кои се соочени глувите деца во текот на те­ра­пијата за учење на говорот, степенот на нив­но учество и внатрешната мотивација кај нив се зголемува. Јас верувам дека мо­ти­ва­ци­јата е фактор кој е многу неизвесен и те­жок за проучување кај деца со хендикеп, би­деј­ќи тие не се во состојба да ги прикажат про­блемите и да ги изразат апстрактните сос­тојби.

The self-regulated speech can occur at any degree of hearing loss, especially in children with mild hearing impairment, depending on the level of intelligence, the level of lip reading and intrinsic motivation, aswell as the personality traits of the impaired child. To the contrary, they must contribute to the early intervention and specific therapy.
A research showed that when the intelligence of the child was higher, the lip-reading ability was better. This study also revealed that there are children with hearing impairment and high level of intelligence, but with a mediocre lip-reading ability, and others with a lower level of intelligence, but with a good lip-reading abiltiy. This difference is due to the different degrees of deafness. Those with severe hearing impairment were associated with mental deficiency, although they have to have a good lip-reading capability to communicate with those around them.
From a practical perspective, these issues help us understand that there is no need to insist the children with mild hearing impairment to learn  lip-reading, mainly  because they will rely on hearing the speech while they’ll try to learn it, unlike those with severe hearing impairment, where the lip-reading skills should help them in various situations.
The adjustment in deaf communication, is an association between the motor model with the lip-visual model and the semantic content of the message. After both models (motor verbal and lips-visual) are correctly associated and firmly embodied in the memory, the visual component may cause verbose-motor movements appropriate to support the thought and the imagination. Another important aspect with applicative role is learning dactyl language which strengthens the link between the verbal-motor model and the lip-visual model in communication of the hearing-impaired persons. This has been demonstrated in other studies as well.
The speech specific therapies should simultaneously develop cognitive strategies (lip-reading skills, the ability to use dactylic language, control strategies: verbose-motor kinesthesia, information processing strategies, learning strategies, etc.) and motivational attitude (volitional, emotional strategies, internal motivation for language learning, self-effectiveness, self confidence, attitude toward speech, willingness to complete the goals etc.) which will lead to self-regulation in the communication of the impaired persons.
When the therapist knows the processes, the methods and how to classify the hearing in the acquisition of the language, he/she will know how to design the stages of the speech therapy in order to increase efficiency of the self-regulation among the students.
If the therapist knows the difficulties that the deaf students are facing during the speech therapy, the degree of their participation and their internal motivation increases. I believe that the motivation in children with impairment is a factor very uncertain and difficult to study, especially because they cannot capture the issues and express the abstract states.

Заклучок

Conclusion

Саморегулативниот говор може да се појави кај секое лице со оштетен слух, без оглед на степенот на оштетување, во зависност од ни­вото на способноста за читање од усни и сте­пе­нот на интелигенција. Тој исто така за­ви­си и од внатрешната мотивација и особено од мо­мен­тот кога детето ќе започне да го но­си по­ма­галото и да го учи јазикот.
Децата со благо оштетување на слухот не­ма­ат по­треба да ја подобруваат способноста за чи­та­ње од усни; тие се потпираат на сопс­т­ве­ни­от слух.
За децата со средно и тешко оштетување на слу­­хот, високото ниво на интелигенција не е до­­волно за да можат да го саморегу­ли­раат соп­ствениот говор. Тие покрај тоа треба да има­ат добра способност за читање од усни и внатрешна мотивација.
За да постигнат разбирлив говор, децата со сред­­но оштетување на слухот мора да бидат мо­­ти­вирани да ги развијат сопствените спо­соб­­ности за читање од усни.
Читањето од усни и нивото на интелигенција се најважните фактори за постигнување на раз­­бирлив говор кај децата со тешко ош­те­ту­ва­ње на слухот.
Саморегулацијата нормално се појавува кај оние деца со нормално интелектуално ниво, но исто така и кај оние со блага ментална по­­пре­ченост. 
Постојат глуви деца со високо ниво на ин­те­ли­ге­н­ција, но со просечна способност за чи­та­ње од усни, други со пониско ниво на ин­те­ли­ген­ци­ја, но, со добра способност за чи­та­ње од усни. Оваа разлика е настаната од раз­лич­ните сте­пе­ни на глувост. Децата со теш­ко оштетување на слу­хот се генерално по­вр­за­ни со ментална преч­ка во развојот, а сепак тие треба да имаат добра способност за ч­и­та­ње од усни за да мо­жат да комуницираат со дру­гите луѓе.
При контролирање на комуникацијата, глу­ви­те луѓе го поврзуваат вербално-моторниот мо­­дел со способнноста да читаат од усни и се­ман­тич­ката содржина на реченицата. На овој на­чин, благодарение на дактилниот јазик, го­во­рот е подобро регулиран. Откако двата модели (вер­бално-моторниот и чи­та­ње­то од усни) се точ­но и цврсто врежани во ме­моријата, ви­зуел­ниот дел, заедно со про­це­сот на раз­мис­лу­ва­ње и имагинацијата, м­о­же да предизвикаат со­од­ветни опширни мо­тор­ни движења. При са­морегулацијата на изг­о­варањето, ученикот нес­весно при­ме­ну­ва неопходни чекори со цел да ја заврши за­да­чата. Тој го прилагодува ин­тензитетот на гласот и брзината на из­го­ва­ра­ње. Доколку уче­никот сфати дека изговорил по­грешно од­ре­ден збор, се обидува да ја зго­ле­ми соп­ст­ве­на­та концентрација и користи ког­ни­тивни и метакогнитивни стратегии и тех­ни­ки за да го прилагоди изговарањето преку со­од­ветни фо­нетско-вербални артикулациски дви­­жења.
Во тек на говорењето, саморегулацијата го сти­­м­у­лира размислувањето и опширната мо­тор­­на кинестезија во исто време, така што раз­би­­ра­њето е дадено според контекстот. От­­ту­ка, многу е важно да се вежбаат и две­те, и фо­нет­ско-вербалните арти­ку­ла­цио­ни дви­жења и дак­тилниот јазик при го­во­ре­ње.
По­­меѓу саморегулациските стратегии ко­­рис­тени од страна на децата со оштетен слух за постигнување на разбирливост при зборување, мо­же да се споменат:

•       когнитивните стратегии: вештините за чи­тање од усни, способноста да се ко­рис­ти дактилен јазик;
•       контролните стратегии: опширна мо­тор­на кинестезија, стратегии за про­це­си­ра­ње на информации, стратегии за учење, итн;
•       мотивациските стратегии: волја, ст­ра­те­гии за емоции, внатрешна мотивација за учење на јазик, самоефективност, са­мо­до­верба, ставот кон говорот, жел­ба­та да се завршат поставените цели, итн.

The self-regulated speec

h can occur in any degree of hearing loss, depending on the level of lip-reading ability and the degree of intelligence of the child. It also depends on the intrinsic motivation and especially on the moment the child started to wear the prosthesis and learn the language.
Children with mild hearing loss degree don’t need to improve their lip-reading level; they rely on their residual hearing.
For children with medium and severe loss hearing, a high level of intelligence is not enough for being able to self-regulate their speech. They also need a good lip-reading ability and an internal motivation.
To reach an intelligible speech, children with medium hearing loss must be motivated to develop their lip-reading ability.
The lip-reading capacity and the level of intelligence are the most important factors in achieving an intelligible speech for the children with severe hearing loss.
Self-regulation usually occurs in those with normal intellectual level but also in those with mild mental deficiency.
There are deaf children with a high level of intelligence, but with a mediocre lip-reading ability, others with a lower level of intelligence, but with a good lip-reading ability. This difference is caused by the different degrees of deafness. Those with severe hearing loss are generally associated with mental deficiency, yet they need good lip-reading skills in order to be able to communicate with those around them.
When controlling their communication, the deaf people associate the verbal-motor model with the lip-reading model and the semantic content of the message. In this way the speech is better regulated, due to the dactylic language.  After both models (verbal-motor and lip-reading) are correctly and firmly associated in the memory, the visual component, along with the thinking process and imagination, can cause appropriate verbose-motor movements. During self-regulated pronunciation, the student unwittingly applies necessary steps in order to complete the task. He/she adjusts the voice intensity and pronunciation speed. If the student realizes that he mispronounced, tries to increase his concentration and uses cognitive and meta-cognitive strategies and techniques to adjust his pronunciation through appropriate phono-verbal articulation movements.
During the speech, the self-regulation stimulates both, the thinking and the verbose-motor kinesthesia at the same time, so the understanding is given by the context. Hence, it is important to practice both phono-verbal articulation movements and the dactylic language during speaking.
Amongst the self-regulation strategies used by the children with hearing loss in achieving speech intelligibility, we can mention:

•   the cognitive strategies: lip-reading skills, the ability to use dactylic language.
•   the control strategies: verbose-motor kinesthesia, information processing strategies, learning strategies, etc.
•   the motivational strategies: volitional, emotional strategies, internal motivation for language learning, self-effectiveness, self confidence, the attitude toward speech, willingness to complete the goals etc.

Citation:Ghergut A, Paduraru L. Self-Regulation Strategies of Oral Communication in Children with Hearing Impairment. J Spec Educ Rehab 2011; 12(3-4):7-24. doi: 10.2478/v10215-011-0008-4

Литература / References

1. Bandura  A. Self-efficacy: The exercise of control, New York: Freeman, 1997.
2. Friedrich HF, Mandl H. Analyse und Förderung selbstgesteuerten Lernens [Analysis and support of self-regulated learning]. In F.E. Weinert & H. Mandl (Hrsg.), Psychologie der Erwach­senenbildung. (Enzyklopädie der Psy­cho­lo­gie, Serie. I, Bd. 4, S. 237-295). Göttingen: Hogrefe, 1997.
3. Anca M. Metode şi tehnici de evaluare a copiilor cu CES, Cluj Napoca: Presa Universitară Clujeană, 2007.
4. Levitt H, McGarr NS, Geffner D. Development of language and communi­ca­tion skills in Hearing - Impaired Children, ASHA Monograph 26, Washing­ton: D.C. American Speech- Language-Hearing Association, 1987.
5. Tye-Murray N, Kirk KI. Vowel and diphthong production by young cochlear implant users and the relationship between the Phonetic Level Evaluation and spontaneous speech. Journal of Speech and Hearing Research, 1993; 488–502.

6. Gherguţ A. Sinteze de psihopedagogie specială. Ghid pentru concursuri şi examene de obţinere a gradelor didactice, Iaşi: Ed. Polirom, 2005.
7. Stănică I, Popa M. Elemente de psiho­peda­go­gia deficienţilor de auz, Bucureşti: Institutul Naţional pentru Recuperare şi Educaţie Specială a Persoanelor Handicapate, 1994.
8. Pufan C. Probleme de surdo-psihologie, Bucureşti: Ed. Didactică şi Pedagogică, 1982.
9. Negovan V. Autonomia în învăţarea acade­mică – fundamente şi resurse, Bucureşti: Ed. Curtea Veche, 2004
10. EL, Ryan RM.. A motivational approach to the self: integration in perso­na­lity. In R.A. Dienstbier (Ed.). Perspec­tives on motivation. Nebraska Sympo­sium on Motivation, Lincoln: Univer­sity of Nebraska Press, 1990, 237–288.