ADHD И ОСАМЕНОСТА КАКО ОПШТЕСТВЕНО НЕЗАДОВОЛСТВО ВО ИНКЛУЗИВНИТЕ УЧИЛИШТА ОД ПАРАДИГМА НА ИНДИВИДУАЛЕН КОНТЕКСТ

Вивијана ЛАНГЕР ¹,
Марија ЕлизабетаРИЧИ ¹,
Стефанија РЕВЕРСИ ¹,
Надежда КРСТИЌ ²

Факултет за психологија,
Универзитет „Сапиенца“ Рим¹
Факултет за дефектологија,
Универзитет во Белград²

ADHD AND LONELINESS SOCIAL DISSATISFACTION
IN INCLUSIVE SCHOOL
FROM AN INDIVIDUAL-CONTEXT PARADIGM

Viviana LANGHER ¹,
Maria Elisabetta RICCI  ¹,
Stefania REVERSI  ¹,
Nadezda KRSTIKJ ²

Faculty of Psychology,
University “Sapienza” Roma ¹
Faculty of Special Education and Rehabilitation, University of Belgrade ²

Примено: 09. 09. 2009
Прифатено: 15. 10. 2009
UDK: 376.5:373-3/.5

Received: 09. 09. 2009
Accepted: 15. 10. 2009
Original article

Резиме

Abstract

ADHD-децата може да се соочат со сериозни проблеми во односот со врсниците, а индивидуалните третмани не е веројатно дека ќе ги отстранат проблемите со врсниците. Училиштето е главното место каде проблемите со врсниците се развиваат и може да се јават.
Студијата е насочена да ги испита хипотезите дека дури и во целосно инклузивен образовен систем, како италијанскиот,  ADHD-децата сепак ќе се соочат со проблеми со врсниците ако се спореди со децата со други посебни потреби. 31 ADHD-дете со други посебни потреби, усогласени по пол и возраст беа ангажирани од основните и средните државни училишта. „Мерната скала за осаменоста на децата и општественото незадоволство“ беше применета за сите деца за време на часовите. ANOVA-тест помеѓу трите групи и три планирани споредби беа изведени на добиените резултати за осаменоста и општественото незадоволство. Резултатите покажаа ниски нивоа на перцепираната осаменост и општественото незадоволство за сите групи. Сепак 30% од ADHD-децата покажаа двојно ниво на перцепираната осаменост и општественото незадоволство отколку другите деца, потврдувајќи ја хипотезата дека децата со ADHD се изложени на ризик од изолација дури и во целосно инклузивна средина.
Авторите ги интерпретираа резултатите од перспектива на односите, во која ADHD-симптомите не се перцепираат како целосно зависни од самата попреченост, туку исто така како и посебен резултат на системот на односи во кој детето е дел од тоа. Дискутирани се и импликациите во однос на образовните стратегии и интервенционите стратегии.

ADHD children can experience severe relational problems with peers, and individual treatments are not likely to eradicate peer problems. The school is the main arena in which peer difficulties develop and can be faced.
Present study is aimed to explore the hypothesis that even in a fully inclusive educational system, like the Italian one, ADHD children would still experience peer difficulties if compared with children with other special needs, given the relational implications of the disturb. 31 ADHD children, 31 children with other special needs, 31 children with no special needs, matched by gender and age, were recruited from primary and low secondary State mainstream schools. The "Children's Loneliness and Social Dissatisfaction Rating Scale was administered to all children during class time. A single ANOVA test between the three groups and three planned comparisons were performed on the perceived loneliness and social dissatisfaction scores. The results showed low levels of perceived loneliness and social dissatisfaction for all groups. However, 30% of ADHD children showed a perceived loneliness and social dissatisfaction level twice than the other children, confirming the hypothesis that children with ADHD are at risk of isolation even within a fully inclusive environment.
The authors interpretated the results according to a relational perspective, in which ADHD symptoms are not seen as totally dependant on the disorder in itself, but also a specific result of the relational system in which the child is part of. Implications regarding educational strategies and intervention strategies are discussed.

Адреса за кореспонденција:

Corresponding Address:

Вивијана ЛАНГЕР

Viviana LANGHER

Универзитет „Сапиенца“, оддел за динамска и клиничка психологија- Рим, Италија
e-mail: viviana.langher@uniroma1.it

University “Sapienza”, Department of Dynamic and Clinical Psychology - Roma, Italy
e-mail: viviana.langher@uniroma1.it