JSER Policies
JSER Online
JSER Data
Frequency: quarterly
ISSN: 1409-6099 (Print)
ISSN: 1857-663X (Online)
Authors Info
- Read: 32623
ФУНКЦИОНИРАЊЕ НА ДЕЦАТА ЗАБОЛЕНИ ОД МАЛИГНИ БОЛЕСТИ ВО СОЦИЈАЛНАТА СРЕДИНА
Горан НЕДОВИЌ1
Факултет за специјална едукација |
|
SOCIAL FUNCTIONING
Goran NEDOVIKJ1
Faculty for Special Education and Rehabilitation in Belgrade1 |
Примено: 26. 09. 2009 |
|
Received: 26. 09. 2009 |
|
|
|
Вовед |
|
Introduction |
|
|
|
Современите методи на лечење, новите лекови и мултидисциплинарниот пристап даваат значајни резултати во лечењето на малигните болести (1). Во детската возраст, стапката за петгодишно преживување изнесува околу 68% (2). Меѓутоа, покрај напредокот во лечењето, канцерот и понатаму претставува „најстрашната“ од сите болести. Настанува неочекувано, го менува целиот живот на лицето кое е заболено и неговото/нејзиното семејство. Посебно погодени се младите (деца и адолесценти) коишто болеста ги прекинува во нивното образовно, професионално и социјално созревање. |
|
The contemporary methods of treatment, new medicine and multidisciplinary approach give special results in the treatment of malignant diseases (1). In young age the five year survival rate is around 68% (2). However, beside the advancements in treatment, cancer is still characterized as one of the “scariest” diseases. It comes when no one expects, it changes the entire life of the ill person and his/her family. Especially on target are the young people (children and adolescents) because the disease interrupts their educational, professional and social maturation). |
|
|
|
Материјали и методи |
|
Materials and methods |
|
|
|
Еден од можните истражувачки пристапи во специјалната едукација и рехабилитација е анализата на два сегмента на функционирање на личностите во социјалната средина - моторно и когнитивно (6). Целта на ваквиот пристап е испитување на функционалните целини во областа на моторното функционирање и когнитивното функционирање на личностите, кои во социјален контекст предизвикуваат нивна дисфункција на различен степен. |
|
One of the possible research approaches in special education and rehabilitation is analysis of two segments of persons functioning in the social surroundings - motor and cognitive (6). The purpose of this approach is an examination of the functional aggregates in the area of motor and cognitive functioning of the persons, which in social context arouse their malfunction on different levels. |
|
|
|
Цел на истражувањето |
|
Research goal |
|
|
|
Целта на истражувањето е процена на функционирањето на децата заболени од малигни болести во социјалната средина. |
|
The goal of the research is assessment of the functioning of the children with malignant disease in the social surroundings. |
|
|
|
Примерок |
|
Sample |
|
|
|
Експерименталната група (деца заболени од малигни болести) сочинува 60 испитаници. Критериумите за формирање на групите беа: возраст 8-18 години; дијагноза малигни болести утврдени со хистопатолошка верификација (цврсти тумори и малигна хемопатија); третман на детските оделенија на ИОРС (хемиотерапија, радиотерапија, комбинирана терапија); уреден преморбиден статус. |
|
The experimental group (children with malignant diseases) contained 60 examinees. The criteria for group formation were: age 8-18 years, diagnosis malignant disease confirmed by histopathological verification (consistent tumors and malignant hemopathy); treatment on the children departments on IORS (hemiotherapy, radiotherapy, combined therapy); clear pre morbid status. |
Табела 1. Структура на испитаниците Е и К во однос на возраста |
|
Table 1. Structure of examinees E and K regarding age |
Структурата на испитаниците во однос на возраста е прикажана во табелата 1. Возраста на испитаниците од групата Е и К се движи од 8 до 18 години. Во Е-групата најголемиот број на испитаници е на возраст од 11 до 14 години. Истовремено во групата К најголемиот број на испитанци е на возраст од 12 години (20%). Медијаната на староста за двете групи изнесува 13 години. Просечната старост на испитаниците од групата Е е 12,98 (SD 3,05). Просечната старост на групата К е 13,22 (SD 3,15). Не постои статистички значајна разлика меѓу групите Е и К во однос на возраста (Mann Whitney Test; W = 1703, p = 0,61019). |
|
The structure of the examinees regarding age is presented in table 1. The age of the examinees from group E and K is in the frames from 8 to 18 years. In group E the largest number of examinees is at the age from 11 to 14 years. In group K the largest number of examinees is at the age of 12 (20%). The median of age for both groups is 13 years. The average age of the examinees from group E is 12,98 (SD 3,05).The average age of the group K is 13,22 (SD 3,15). There is no statistically significant difference between groups E and K regarding age (Mann Whitney Tеst; W = 1703, p = 0,61019). |
|
|
|
Резултати |
|
Results |
|
|
|
Структурата на испитаниците од Е и К-групата во однос на способноста на изведување на нерепрезентативните движења се дадени во табелата 2. Во Е-групата 4 испитаника или 6,67% правилно изведуваа нерепрезентативни движења. Истовремено 59 испитаници (98,33%) во К-групата ги изведуваа овие движења правилно, а само 1 испитаник или 1,67% изведуваше нерепрезентативни движења со грешка. Просечните вредности со стандардна девијација за Е спроти К-групата се: 2.93 (0.25) спроти 2.98 (0.13), додека медијаните за E спроти K изнесуваат 3 спроти 3. Добиената разлика меѓу испитуваните групи не е статистички значајна (t-test; t100.106 = -1.3698, p=0.1742). |
|
The structure of the examinees of groups E and K regarding the ability to make non representative movements is given in table 2. In group E, 4 examinees or 6,67% are making non representative movements correctly. At the same time 59 examinees (98,33%) in group K are doing these movements correctly and only 1 examinee or 1,67% is making the non representative movements with mistakes. The average values with a standard deviation for E vs. K are 3 vs. 3. The difference between the |
Табела 2. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за изведување на нерепрезентативни движења |
|
Table 2. Structure of the examinees from groups E and K regarding the ability to perform on non representative movements |
Табела 3. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за изведување на нетранзитивни движења |
|
Table 3. Structure of the examines from groups E and K regarding the ability to perform non transitive movements |
Табелата 3 ја прикажува структурата на испитаниците од Е и К-групата во однос на способноста за изведување на нетранзитивните движења (од телото). Во Е-групата 54 испитаници или 90%, ги изведуваат нетранзитивните движења правилно, а 6 испитаника или 10% ги изведуваат неправилно. |
|
Table 3 shows the structure of examinees from E and K group regarding the ability for making non transitive movements (from the body). In E group, 54 examinees or 90% are making the non transitive movements correctly and 6 examinees or 10% are making them incorrectly. |
Табела 4. Структура на испитаниците во групите Е и К во однос на способноста за изведување на транзитивни движења |
|
Table 4. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to perform transitive movements |
Табела 5. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за изведување на движења со целото тело |
|
Table 5. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to perform whole body movements |
Структурата на испитаниците од Е и К-групите во однос на способноста за изведување на движењата со целото тело, е дадена во табелата 5. Може да се забележи дека 48 испитаници (80%) во Е-групата движењата со целото тело ги изведуваат правилно, а 9 испитаници (15%) неправилно, додека кај 3 испитаника (5%) е присутна омисија. Истовремено 58 испитаници од К-групата (96,67%) ги изведуваат сите движења правилно, а два испитаника (3.33%) неправилно. Просечните вредности со стандардна девијација за Е спроти К се 2.75 (0.54) спроти 2.97 (0.18), додека пак медијаните за Е спроти К изнесуваат 3 спроти 3. Добиената разлика меѓу испитуваните групи статистички е значајна (t-test; t100.106 = -2.9433, p=0.004367). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the ability for performing movements with the entire body is given in table 5. We can notice that 48 examinees (80%) in group E are performing the movements correctly, 9 examinees (15%) incorrectly, while in 3 examinees (5%) we can notice an omission. At the same time 58 examinees from group K (96,67%) are making all the movements correctly and two examinees (3,33%) incorrectly. The average values with a standard deviation for E vs. K are 3 vs. 3. The received difference between the examined groups is statistically significant (t-test; t100.106 = -2.9433, p=0.004367). |
Табела 6. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за изведување на билатерални движења |
|
Table 6. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to make bilateral movements |
Во табелата 6 е дадена структурата нa испитаниците од Е и К-групата во однос на способноста на изведување на билатералните движења (со две раце). Во Е-групата 53 испитаници (88,33%) ги изведуваат овие движења правилно, 5 испитаници или 8,33% неправилно, додека кај 2 испитаника (3,33%) постои омисија. Истовремено сите испитаници од К-групата ги изведуваат овие движења правилно (60 испитаници или 100%). Просечните вредности со стандардна девијација за Е спроти К се 2.85 (0.44) спроти 3 (0) додека медијаните за Е спроти K изнесуваат 3 спроти 3. Добиената разлика меѓу испитуваните групи статистички е значајна (t-test; t100.106 = -2.6147, p=0.01132). |
|
Table 6 represents the structure of the examinees from groups E and K regarding the ability to perform bilateral movements (with both hands). In group E, 53 examinees (88,33%) perform these movements correctly, 5 examinees or 8,33% incorrectly while in 2 examinees (3,33%) there is an omission. All the examinees from K group perform these movements correctly (60 examinees or 100%). The average values with a standard deviation for E vs. K are 2.85 (0.44) vs. 3 (0) while the medians for E vs. K are 3 vs. 3. The received difference is statistically significant (t-test; t100.106 = -2.6147, p=0.01132). |
|
|
|
Табела 7. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на идеомоторните серии |
|
Table 7. Structure of the examinees from groups E and K regarding the ideomotor series |
Структурата на испитаниците од групите Е и К во однос на идеомоторната серија, е прикажанa во табелата 7. Во групата Е овие задачи правилно ги решиле 47 испитаници или 78,33%, неправилно 9 испитаници или 15% а кај 4 испитаника или 6,67% постои омисија. Во групата К 98,33% испитаници правилно ги решиле овие задачи а 1,67% неправилно. Просечните вредности со стандардната девијација за Е спроти К се 2.72 (0.58) спроти 2.98(0.13), додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 3 спроти 3. Добиена е статистички значајна разлика меѓу испитуваните групи (t-test; t100.106 = -3.4486, p=0.0009958). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the ideomotoric series is presented in table 7. In group E these tasks were correctly solved by 47 examinees or 78,33%, incorrectly by 9 examinees or 15% and in 4 examinees or 6,67% there is an omission. In group K, 98,33% of the examinees solved these tasks correctly and 1, 67% incorrectly. The average values with a standard deviation for E vs. K are 2.72 (0.58) vs. 2.98(0.13) while the medians for E vs. K are 3 vs. 3. We got a statistically significant difference between the examined groups (t-test; t100.106 = -3.4486, p=0.0009958). |
Табела 8. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за конструктивна праксија |
|
Table 8. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability for constructive praxia |
Структурата на испитаниците од Е и К групата во однос на способноста за конструктивна праксија на тестот за репродукција на цртежи (задача 5), е дадена во табелата 8. Во Е-групата 44 испитаници (73,33%) имаа правилна репродукција на зададениот модел, 14 испитаници (23,33%) прават дисторзија при репродукција на цртежите, а 2 испитаника (3,33%) имаат лоша репродукција на цртежите. Истовремено во К-групата 86,67% или 52 испитаници имаат правилна репродукција, а 13,33% или 8 испитаници прават дисторзија при репродукција на зададениот модел. Просечните вредности со стандардната девијација за Е спроти К се 2.7 (0.53) спроти 2.87(0.34) додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 3 спроти 3. Добиена е статистички значајна разлика меѓу испитуваните групи (t-test; t100.106 = -2.0441, p=0.04354). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the ability for constructive pracsia on the drawings reproduction test (task 5), is given in table 8. In group E, 44 examinees (73,33%) had a correct reproduction on the given model, 14 examinees (23,33%) make distortion during the reproduction of the drawings and 2 examinees (3,33%) have a bad reproduction of the drawings. In the K group, 86, 67% or 52 examinees have correct reproduction and 13,33% or 8 examinees make a distortion during the reproduction of the given model. The average values with a standard deviation for E vs. K are 2.7 (0.53) vs. 2.87(0.34) while the medians for E vs. K are 3 vs. 3. We got a statistically significant difference between the examined groups (t-test; t100.106 = -2.0441, p=0.04354). |
Табела 9. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за одржување на внимание |
|
Table 9. Structure of examinees of groups E and K regarding the ability to attain the attention |
Табела 10. Структурата на испитаниците од групите Е и К во однос на новите способности за учење |
|
Table 10. Structure of examinees from groups E and K regarding the new abilities to learn |
Структурата на испитаниците во групите во однос на новите способности за учење е прикажана во табелата 10. Во Е-групата 61,67% од испитаниците оствариле добри постигнувања, 35% деумно а 3,33% лоши. Во групата К 88,33% од испитаниците оствариле добри постигнувања и 11,67% делумно. Просечните вредности со стандардната девијација за Е спроти К се 2.58 (0.56) спроти 2.88(0.32) додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 3 спроти 3. Постои статистички значајна разлика меѓу испитаниците од Е и К-групата (t-test; t100.106 = -3.5867, p=0.000533). |
|
The structure of the examinees in the groups regarding the new abilities for learning is presented in table 10. In E group, 61,67% of the examinees had good accomplishments, 35% partial accomplishments, and 3,33% had bad accomplishments. In group K, 88,33% of the examinees had good accomplishments and 11,67% partial accomplishments. In group K, 88,33% of the examinees made good accomplishments and 11,67% partial accomplishments,. The average values with a standard deviation for E vs. K are 2.58 (0.56) vs. 2.88(0.32) while the medians for E vs. K are 3 vs. 3. There is a statistically significant difference between the examinees from groups E and K (t-test; t100.106 = -3.5867, p=0.000533). |
Табела 11. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способностите за воочување на разлики |
|
Table 11. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to perceive differences |
Табела 12. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за воочување на сличност |
|
Table 12. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to perceive similarity |
Во табелата 12 е прикажана структурата на испитаниците од Е и К-групата во однос на способноста за воочување на сличност. Во Е-групата 81,67% од испитаниците има добар скор на постигнувања во решавањето на овие задачи, додека 18,33% од испитаниците имаат делумен скор. Во К групата 90% од испитаниците имаат добри одговори на овој суптест, а 10% делумно. Просечните вредности со стандардната девијација за Е спроти К се 2.82 (0.39) спроти 2.9(0.3), додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 3 спроти 3. Добиената разлика меѓу испитуваните групи не е статистички значајна (t-test; t100.106 = -1.3073, p=0.1938). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the ability to notice similarities is shown in table 12. In group E, 81,67% of the examinees have a good score in solving these tasks while 18,33% of the examinees have a partial score. In group K, 90% of the examinees have good responses on this sub - test and only 10% partial ones. The average values with a standard deviation for E vs. K are 2.82 (0.39) vs. 2.9(0.3) while the medians for E vs. K are 3 |
Табела 13. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за пресметување сложени вербални задачи |
|
Table 13. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to calculate complex verbal tasks |
Табелата 13 ја прикажува структурата на испитаниците од Е и К-групата во однос на способностите за пресметување - сложени вербални задачи. Во Е-групата 55% од испитаниците ги решаваат овие задачи правилно, 20% делумно, а 25% неправилно. Во исто време 81,67% испитаници од К-групата ги решаваат овие задачи правилно, 5% делумно, а 13,33% неправилно. Просечните вредности со стандардната девијација за Е спроти К се 2.3 (0.85) спроти 2.68(0.7), додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 3 спроти 3. Добиената разлика меѓу Е и К групата статистички е значајна (t-test; t100.106 = -2.6957, p=0.008089). |
|
Table 13 shows the structure of the examinees from groups E and K regarding the ability to calculate - complex verbal tasks. In group E, 55% of the examinees solved these tasks correctly, 20% solved them partially and 25% solved them incorrectly. At the same time 81,67% of the examinees from group K solved these tasks correctly, 5% incorrectly and 13,33% incorrectly. The average values with a standard deviation for E vs. K are 2.3 (0.85) vs. 2.68(0.7) while the medians for E vs. K are 3 vs. 3. The received difference between groups E and K is statistically significant (t-test; t100.106 = -2.6957, p=0.008089). |
|
|
|
Табела 14. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за пресметување сложени писмени задачи |
|
Table 14. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to calculate complex written tasks |
Структурата на испитаниците од Е и К-групата во однос на способноста за пресметување - сложени писмени задачи е прикажана во табелата 14. Во Е групата 10% од испитаниците ги решаваат овие задачи правилно, 33,33% делумно, а 56,67% неправилно. Во исто време 21,67% испитаници од К-групата ги решаваат овие задачи правилно, 55% делумно, а 23,33% неправилно. Просечните вредности со стандардната девијација за Е спроти К се 1.53 (0.68) спроти 1.98(0.68), додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 1 спроти 2. Добиената разлика меѓу Е и К-групата има статистички значајна вредност (t-test; t100.106 = -2.6957, p=0.008089). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the ability to calculate - complex written tasks is shown in table 14. In group E, 10% of the examinees solved these tasks correctly, 33,33% did it partially and 56, 67% did it incorrectly. At the same time 21,67% of the examinees from group K solved these tasks correctly, 55% incorrectly and 23,33% incorrectly. The average values with a standard deviation for E vs. K are 1.53 (0.68) vs. 1.98(0.68) while the medians for E vs. K are 1 vs. 2. The received difference between groups E and K is statistically significant (t-test; t100.106 = -2.6957, p=0.008089). |
Табела 15. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на способноста за пешачење |
|
Table 15. Structure of examinees from groups E and K regarding the ability to walk |
Структурата на испитаниците Е и К во однос на способноста за пешачење, е прикажана во табелата 15. Гледаме дека 14 испитаници од Е-групата или 40% имаат проблем со пешачењето скоро секогаш или често. Истовремено 26% од испитаниците од групата Е (43,33%), никогаш или скоро никогаш го немаат овој проблем, а 10 испитаници или 16,67% понекогаш. Во групата К 45 испитаници или 75% никогаш или скоро никогаш немаат проблем со пешачењето. Просечната вредност во Е-групата изнесува 52,5 (SD 35,86), а во групата К - 81.25 (SD 22.84). Со компарација на просечните вредности е добиена статистички значајна разлика во корист на испитаниците од К-групата (t-test; t100.106 = -5.2378, p=9.016e-07). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the ability to walk is shown in table 15. We can notice that 14 examinees from group E or 40% have a walking problem almost always or very often. At the same time 26% from the examinees from group E (43,33%) never or almost never have this problem and 10 examinees or 16,67% have it sometimes. In group K, 45 examinees or 75% never or almost never have a walking problem. The average value in group E is 52,5 (SD 35,86) and in group K 81.25 (SD 22.84). With a comparison of the average values we got a statistically significant difference in favor of the examinees from group K (t-test; t100.106 = -5.2378, p=9.016e-07). |
Табела 16. Структура на испитаниците од групите Е и К во однос на согласнување со врсниците |
|
Table 16. Structure of examinees from groups E and K regarding the accordance with peers |
Структурата на испитаниците од групите Е и К во однос на согласување со врсниците е прикажана во табелата 16. Најголемиот дел од испитаниците од Е-групата никогаш или скоро никогаш не се сложуваат со врсниците (44 или 73,33%), додека 4 испитаници од групата Е често или скоро секогаш лошо се сложуваат со врсниците. Во К-групата исто така, најголемиот број од испитаниците никогаш или скоро никогаш немаат лош однос со врсниците. Просечните вредности со стандардна девијација за Е спроти К се 79.58 (25.83) спроти 90.83 (17.81) додека медијаните за Е спроти К изнесуваат 100 наспроти 100. Со компарација на просечните вредности на Е и К-групите добиена е статистички значајна разлика (t-test; t100.106 = -2.7776, p=0.00649). |
|
The structure of the examinees from groups E and K regarding the accordance with peers is shown in table 16. The largest part of the examinees from E group never or almost never agree with their peers (44 or 73,33%) while 4 examinees from group E often or almost always have a bad agreement with their peers. In group K also, the largest number of examinees never or almost never have a bad relation with their peers. The average values with a standard deviation for E vs. K are 79.58 (25.83) vs. 90.83 (17.81) while the medians for E vs. K are 100 vs. 100. By comparison of the average values of groups E and K we got a statistically significant difference (t-test; t100.106 = -2.7776, p=0.00649). |
|
|
|
Дискусија |
|
Discussion |
|
|
|
Истражувањето е реализирано од 2006 до 2009 година во рамките на последипломските студии на Факултетот за специјална едукација и рехабилитација. Собирањето на податоците и тестирањето на испитаниците е вршено на Институтот за онкологија и радиологија на Србија (IORS) и Универзитетската детска клиника во Белград (наставна база на факултетот). Статистичката обработка на податоците е направена во центарот за податоци при IORS. |
|
The research was realized from 2006 to 2009 in the frames of the postgraduate studies on the Faculty for Special Education and Rehabilitation. The data gathering and the questioning of examinees was performed at the Institute for Oncology and Radiology of Serbia (IORS) and the University Children Clinique in Belgrade (lecturers’ base of the faculty). The statistical data processing was made in the data center in the IORS. |
Заклучок |
|
Conclusion |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Citation:Nedovikj G, Jachova Z, Rapaikj D. Social Functioning of Children with Malignant Diseases. J Spec Educ Rehab 2009; 10(3-4):7-27. |
||||
|
||||
Литература / References |
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
Share Us
Journal metrics
- SNIP 0.059
- IPP 0.07
- SJR 0.13
- h5-index 7
- Google-based impact factor: 0.68
10 Most Read Articles
- PARENTAL ACCEPTANCE / REJECTION AND EMOTIONAL INTELLIGENCE AMONG ADOLESCENTS WITH AND WITHOUT DELINQUENT BEHAVIOR
- RELATIONSHIP BETWEEN LIFE BUILDING SKILLS AND SOCIAL ADJUSTMENT OF STUDENTS WITH HEARING IMPAIRMENT: IMPLICATIONS FOR COUNSELING
- EXPERIENCES FROM THE EDUCATIONAL SYSTEM – NARRATIVES OF PARENTS WITH CHILDREN WITH DISABILITIES IN CROATIA
- INOVATIONS IN THERAPY OF AUTISM
- THE DURATION AND PHASES OF QUALITATIVE RESEARCH
- REHABILITATION OF PERSONS WITH CEREBRAL PALSY
- HYPERACTIVE CHILD`S DISTURBED ATTENTION AS THE MOST COMMON CAUSE FOR LIGHT FORMS OF MENTAL DEFICIENCY
- DISORDERED ATTENTION AS NEUROPSYCHOLOGICAL COGNITIVE DISFUNCTION
- AUTISM AND TUBEROUS SCLEROSIS
- PEDAGOGICAL DIMENSIONS OF THE LEISURE