ПРОБЛЕМИ ВО ОДНЕСУВАЊЕТО КАЈ ДЕЦА СО ЛЕСНА И УМЕРЕНА ИНТЕЛЕКТУАЛНА ПОПРЕЧЕНОСТ

Весна КОСТИЌ-ИВАНОВИЌ

Посебно основно училиште
„Д-р Златан Сремац“-Скопје

BEHAVIORAL PROBLEMS IN CHILDREN WITH MILD AND MODERATE INTELLECTUAL DISABILITY

Vesna KOSTIKJ-IVANOVIKJ

Special elementary school
“d-r Zlatan Sremec”-Skopje

Примено: 21. 04. 2009
Прифатено: 08. 05. 2009
UDK: 159.922.72

Received: 21. 04. 2009
Accepted: 08. 05. 2009
Best practice article

Резиме

Abstract

Голем процент на деца со интелектуална попреченост имаат проблематично и дисхармонично однесување пројавено во кругот на семејството, во училиштето и во средината во која се движат. Истражувањата на повеќето автори укажуваат дека 30 - 50% од лицата со интелектуална попреченост имаат одредени потешкотии во однесувањето. Однесувањето кај децата со лесна и умерена интелектуална попреченост е зависно од мноштво фактори кои меѓусебно се испреплетуваат: возраста на детето, степепенот на интелектуалната попреченост, нивото на психомоторна организираност, издиференцираноста на емоциите, комуникативните способности како и социо-економскиот статус, односно условите во средината (семејната, институционалната и пошироката општествена) во која живее и расте, се едуцира или рехабилитира детето. Влијанието на некои од овие фактори беше анализирано и утврдено со ова истражување. Постојат низа мерни инструменти (прашалници, скали) за евалуација на однесувањето кај лицата со интелектуална попреченост, преку кои се откриваат проблемите кои овие лица ги имаат во својот психо-социјален развој и општествен живот. Во ова истражување беа користени Скалата на адаптивно однесување на ААМД (II дел) и Скалата за процена на однесувањето на детето в училиште на авторите Бојанин, Савановиќ.

Large number of children with intellectual disabilities encounters behavioral problems or show disharmonic behavior within the family, at school and in the community. Researches show that 30-50% of persons with intellectual disabilities have some behavioral problems. The behavior of children with intellectual disabilities depends on many factors: age of the child, level of intellectual disability, cognitive potentials, level of psycho-physical development, differentiation of emotions, communicative skills, social status and conditions of the environment (in the family and the wider community) where the child lives. The influence of some of these factors has been analyzed by this research. There are many ins truments (questionnaires, scales) that evaluate behavior of persons with intellectual disabilities, and reveal problems that these persons have in their psychosocial development and social life. This research used the AAMD Adaptive behavior Scale (part II) and Scale for evaluating behavior of the child in school by authors Bojanin, Savanovikj.

Citation:Kostikj-Ivanovikj V. Behavioral Problems in Children with Mild and Moderate Intellectual Disability. J Spec Educ Rehab 2009; 10(1-2):49-62.

Клучни зборови: проблеми во однесувањето, деца со лесна интелектуална попреченост, деца со умерена интелектуалнапопреченост.

Адреса за кореспонденција:

Key words: behavioralproblems, children with mild intellectual disability, children with moderate intellectual disability.

Coresponding Address:

Весна КОСТИЌ-ИВАНОВИЌ

Vesna KOSTIKJ-IVANOVIKJ

ПОУ „Д-р Златан Сремац“
Емил Зола 5, 1000 Скопје
Република Македонија
email: vesnaki@yahoo.com

Special elementary school
“d-r Zlatan Sremec”
Emil Zola 5, 1000 Skopje, R. Macedonia
email: vesnaki@yahoo.com