„ОПШТЕСТВО ЗА СИТЕ“ ПИЛОТ СТУДИЈА ЗА ВРАБОТУВАЊЕ И РАБОТНИТЕ УСЛОВИ ЗА ЛИЦАТА СО ИНВАЛИДНОСТ ВО МАКЕДОНИЈА

Зора ЈАЧОВА¹, Лисбет ГРУТ, Катрине ВАЛСО ЕИДЕ, Геир ТУРМИ², Александра КАРОВСКА¹

Филозофски факултет,
Институт за дефектологија¹

SINTEF, Истражувања во здравството²

“WORKPLACES FOR ALL” A PILOT STUDY ON EMPLOYMENT AND WORKING CONDITIONS FOR PEOPLE WITH DISABILITIES IN MACEDONIA

Zora JACHOVA¹, Lisbet GRUT, Cathrine VALSO EIDE, Geir TYRMI², Aleksandra KAROVSKA¹

Faculty of Philosophy, Department of Special Education and Rehabilitation¹

SINTEF, Health Research²

Резиме

Abstract

Овој напис е базиран на пилот студијата „Оп­штес­тво за сите” спроведена во Македонија во 2006 година. Друг напис базиран на дел од иста­та студија беше објавен од проф. Ристо Петров во списанието Дефектолошка теорија и практика (јануари-јуни бр. 1-2, Скопје, 2006; 1-123).тво за сите” спроведена во Македонија во 2006 година. Друг напис базиран на дел од иста­та студија беше објавен од проф. Ристо Петров во списанието Дефектолошка теорија и практика (јануари-јуни бр. 1-2, Скопје, 2006; 1-123).­

Оваа студија беше квалитативен истражувачки проект спроведен во соработка меѓу истражувачи од Македонија и од Норвешка како и претставници од Македонските организации за инвалидни ли­ца. Главната цел беше да се добијат сознанија базирани на истражувања во врска со работните услови на лицата со попреченост во Македонија и подготовка за некои понатамошни истражувања, како и подигнување на свесноста за важноста на здружување на силите за да се подобрат пра­вата и работните услови за лицата со попре­ченост.­­­­­­­

Пилот студијата беше сочинета од квалитативни интервјуа на вработените лица и работодавачите во седум заштитни друштва. Пилот студијата ја покажа важноста на партнерствата меѓу различни организации кои работеа заеднички во овој истражувачки проект. Нашите заклучоци не открија некои неправилности или несоодветен третман кон оваа прилично вулнерабилна група вработени лица. ­­­­­­­

This article is based on the pilot study "Workplaces for All" conducted in Macedonia in 2006. Another article by Prof. Risto Petrov, based on a part of the same study was published in Journal of Special Education and Rehabilitation January-June No. 1-2, Skopje, 2006; 1-123).

The study was a qualitative research project con­ducted in co-operation between Macedonian and Norwegian scientists and representatives from a Macedonian disabled people's organisation (DPO). The main objective was to get research based knowledge about working conditions among people with disabilities in Macedonia in order to prepare for further research, and to raise awareness about the importance of joining forces to improve the rights and working conditions for people with dis­abilities.The pilot study included qualitative interviews of employers and employees at seven protective com­panies. The study has shown the advantage of hav­ing partners from different organisations working together in a research project. The findings do not unveil any irregularities or mistreatment of this quite vulnerable group of employees.

The pilot study has produced research based docu­mentation about employment and working condi­tions among people with disabilities in Macedonia. Even though the study found the conditions quite positive, it unveiled several challenges that should be looked deeper into. Among these are the use of assistive technology and adaptations, the social in­clusion both in the company and in the local society and the regulations and process of receiving bene­fits by the protective companies.

Пилот студијата продуцираше документација базирана на истражување во врска со вработување­то и работните услови на лицата со попреченост во Македонија. Иако студијата покажа дека условите се прилично позитивни, исто така откри неколку предизвици кои треба да бидат разгледани подлабоко. Меѓу нив се и: употребата на помошна технологија и адаптации, социјалната инклузија во заштитните друштва и во локалната заедница, како и прописите и процесите на добивање бенифиции од заштитните друштва.­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Citation:Jachova Z, Grut L, Valso Eide C, Tyrmi G, Karovska A. “Workplaces for All” a Pilot Study on Employment and Working Conditions for People with Disabilities in Macedonia. J Spec Educ Rehab 2006; 7(3-4):45-56.

Клучни зборови: пилот студија, квалитативно ис­тражување, работни услови, лица со инва­лид­ност, заштитни друштва, вработување, закон­ска регулатива

Key words: pilot study, qualitative research pro­ject, working conditions, people with disabilities, pro­tective companies, employment, law regulations