JSER Policies
JSER Online
JSER Data
Frequency: quarterly
ISSN: 1409-6099 (Print)
ISSN: 1857-663X (Online)
Authors Info
- Read: 63962
РАНАТА ИНТЕРВЕНЦИЈА НА ДЕЦАТА СО ПРЕЧКИ ВО РАЗВОЈОТ
Зора ЈАЧОВА |
|
EARLY INTERVENTION OF CHILDREN WITH DISABILITIES
Zora JACHOVA |
|
|
|
Вовед |
|
Introduction |
Раната интервенција (РИ) им помага на малите деца во подобрувањето на развојните вештини и обезбедува основа за идното учење. (1)
Општо прифатен став во Европа е дека РИ треба да го поттикне развојот на детето од неговото раѓање, земајќи ги предвид индивидуалните способности на детето и неговото семејство. Значи, РИ се состои од најрана можна рехабилитација на малото дете со пречки во развојот и психо-педагошка поддршка на неговото семејство. (2)
Интервенцијата, базирана врз пристапот на компетенција, детето го гледа во една холистичка верзија, фокусирана врз дефицитот или оштетувањето. Примарно во рамките на овој пристап е градењето компетенции и самодоверба кај малото дете, како и минимизирање на негативните последици од оштетувањето, ставајќи акцент врз развојот и учењето. |
|
Early intervention (EI) helps young children to improve their developmental skills and provides basis for future learning. (1)
The intervention based on the principle of competency recognizes the child in a holistic version focused on deficit or damage. Primary, in the framework of this principle is building competencies and self-confidence of the young child and minimizing the negative consequences of the damage, emphasizing the development and learning.
|
|
||
Раната интервенција сé до 70-те години беше третирана повеќе како медицински третман и дијагностичка постапка, а помалку како систем за поддршка на децата со пречки во развојот и нивните родители. Во таа смисла едукативниот дел на РИ вклучува активности на службите за РИ, со цел да се утврдат специфичните образовни потреби.
|
|
Организација на раната интервенција |
|
Organization of |
Организацијата на раната интервенција за деца со посебни потреби претставува мошне сложен процес, кој може да биде реализиран само доколку бидат уважени принципите на индивидуализација и диференцијација. На тој начин креирањето на секој модел на програмата подлежи на дополнително конкретизирање за да се задоволат потребите на детето и неговото семејство. |
|
Organization of early intervention for children with special needs is a complex process which can be realized if only the principles of individualization and differentiation are considered. In that way, creation of each program pattern is subject to additional concretizing to meet the needs of the child and the family. |
Овие служби може да бидат лоцирани во домашни услови, во предучилишни установи или училници, во болници, во родителски групи, во центри за рана интервенција и во локални здравствени установи. |
|
|
|
|
|
Раната интервенција во Република Македонија |
|
Early intervention in the |
Отсуството на унифицирана методологија на детекција, пријавување и централна евиденција на децата со пречки во развојот ја намалува можноста за приказ на севкупните податоци на национално ниво. Во таа смисла, ние направивме еден обид со цел да го презентираме прегледот на достапните податоци од релевантните институции, кои го обезбедуваат системот на РИ. |
|
The lack of unified methodology of detection, registration and central evidence of children with developmental disabilities reduces the possibility of survey of complete data on national level. In that sense, we made an attempt in order to present the review of accessible data from relevant institutions which provide EI system. |
Слика 1. Регистрирани деца со фактор на ризик во однос на живородени деца во градовите Скопје и Битола |
|
Figure 1. Registered children with risky factor in relation to live-born children in the cities of Skopje and Bitola |
На сликата 1 е прикажан бројот на регистрирани деца со фактор на ризик во однос на живородени деца во градовите Скопје и Битола во временскиот период од 1991 до 2000 година, односно за 10 години. Од истиот можеме да заклучиме дека во Центарот за следење на раст и развој на ризично родени деца во Скопје се регистрирани 8.33% на деца со фактор на ризик, а во Развојното советувалиште во Битола тој процент изнесува 25 или вкупно во двете институци се евидентирани 16.6% на деца со фактор на ризик во однос на бројот на живородени деца. |
|
The number of registered children with risky factor in relation to live-born children in the cities of Skopje and Bitola is shown on Figure 1 in the period starting from 1991 till 2000 that is 10 year period. We can conclude that at the Center for following the growth and development of risky born children in Skopje, 8.33% of children with risky factors were registered and at the Counseling Development office in Bitola this percentage is 25 or total percentage for both institutions is 16.6% of children with risky factor in regard to the number of live-born children. |
царски рез |
section caesarea |
|
недоносено |
premature/postmature |
|
недоносено асфиксација |
asphyxia |
|
хипотрофикус |
hipotrophia |
Слика 2. Најчести фактори на ризик во Република Македонија |
|
Figure2. Most frequent risky factors in the Republic of Macedonia |
На сlikata 2 се прикажани најчестите фактори на ризик во Развојните советувалишта во Битола и Скопје за различен временски период. Од истиот, може да забележиме дека најчест ризико фактор во Битола (1993-2002) е царскиот рез (27%), на второ место е хипотрофикус (11.6%), а на трето асфиксијата со 9.8%.
|
|
The most frequent risky factors at Counseling Development offices in Bitola and Skopje are shown on Figure 2 for different time interval. We can note that the most frequent risky factor in Bitola (1993-2002) is cesarean section (27%), then hipotrophicus (11.6%) and asphyxia is on the third place with 9.8%. |
Слика 3. Деца со фактор на ризик опфатени со ран хабилитациски третман во Развојното советувалиште во Битола од 1992 до 2002 год. |
|
Figure3. Children with risky factor covered with early habilitation treatment in Counseling Development office in Bitola throughout 1992-2002. |
На сликата 3 е прикажана дистрибуцијата на опфатени деца со ризико фактор со хабилитациски третман во Развојното советувалиште во Битола во временскиот период од 1992 до 2002 година. Од истиот може да се види дека 40.7% од децата биле опфатени со третман. |
|
The distribution of covered children with risky factor with habilitation treatment at the Counseling Development office in Bitola is shown on Figure 3 for the time period starting from 1992 till 2002. It can be seen that 40.7% of children were covered with treatment. |
Slika 4. Возраст на децата опфатени со ран хабилитациски третман во Развојното советувалиште во Битола |
|
Figure4. Age of children covered with early habilitation treatment at the Counseling Development office in Bitola. |
Од вкупно 2.129 деца опфатени со ран хабилитациски третман за овој временски период, 1897 или 89.1% биле на возраст од 0 до 2 години. |
|
Out of total number of 2.129 children covered with early habilitation treatment for this time period, 1987 or 89.1% were at the age of 0 to 2 years. |
Slika 5. Број на деца со пречки во развојот од евидентираните ризично родени деца во Центарот за следење на раст и развој на ризично родени деца во Скопје во однос на вкупниот број на живородени деца 1991-2000. |
|
Figure5. Number of children with developmental disabilities among registered risky born children at the Center for following the growth and development of risky born children in Skopje in regard to the total number of live-born children 1991-2000. |
На следниве слики е прикажан бројот на деца со пречки во развојот од евидентираните ризично родени деца во Центарот за следење на раст и развој на ризично родени деца во Скопје во однос на вкупниот број на живородени деца во временскиот период од 1991 до 2000 г. |
|
The following figures show the number of children with developmental disabilities out of registered risky born children at the Center for following up the growth and development of risky born children in Skopje in regard to the total number of live-born children in the time period 1991-2000. |
Слика 6. Евидентирани деца со пречки во развојот во институциите за ментално здравје во Р.Македонија од 1998-2000 г. |
|
Figure6. Registered children with developmental disabilities in institutions for mental health in the Republic of Macedonia 1998-2000. |
На сликата 6 е прикажана евиденцијата на децата со пречки во развојот во периодот од 1998 до 2000 година во институциите за ментално здравје во Р. Македонија (Ќаева М., 2003). Од него може да се види дека од вкупниот број на регистрирани лица (2341) со пречки во развојот до 18-годишна возраст, само 6,6% се евидентирани на возраст од 2 години. На возраст од 3 до 6 години се евидентирани вкупно 33,2% на деца со пречки во развојот. Сумирајќи ги резултатите, за жал, може да констатираме дека до 6-годишна возраст се евидентирани само 39,8% деца. |
|
The registration of children with developmental disabilities for the period 1998-2000 in Institutions for mental health in the Republic of Macedonia is shown on Figure 6. (Kjaeva M., 2003) |
||
Препораки |
|
Recommendations |
||
|
|
|
||
|
|
|
||
Секое дете треба да си достигне целосен потенцијал без никакви бариери! |
|
Each child should reach his / her complete potential without any obstacles! |
||
|
|
|
||
Citation:Jachova Z, Dimitrova-Radojichikj D, Chichevska-Jovanova N. Early Intervention of Children with Disabilities. J Spec Educ Rehab 2004; 5(1-2):47-59. |
||||
|
||||
Литература / References |
|
|
||
|
|
|
||
1. Brasher B, Holbrook MC. Early intervention and special education. Children with visual impairments. Woodnine house, 1996: 157-204. |
|
3. Walczak G. The training of early intervention staff. Visions and Strategies for the New Century. Cracow: ICEVI, 2000: 38-42. |
Share Us
Journal metrics
- SNIP 0.059
- IPP 0.07
- SJR 0.13
- h5-index 7
- Google-based impact factor: 0.68
10 Most Read Articles
- PARENTAL ACCEPTANCE / REJECTION AND EMOTIONAL INTELLIGENCE AMONG ADOLESCENTS WITH AND WITHOUT DELINQUENT BEHAVIOR
- RELATIONSHIP BETWEEN LIFE BUILDING SKILLS AND SOCIAL ADJUSTMENT OF STUDENTS WITH HEARING IMPAIRMENT: IMPLICATIONS FOR COUNSELING
- EXPERIENCES FROM THE EDUCATIONAL SYSTEM – NARRATIVES OF PARENTS WITH CHILDREN WITH DISABILITIES IN CROATIA
- INOVATIONS IN THERAPY OF AUTISM
- THE DURATION AND PHASES OF QUALITATIVE RESEARCH
- REHABILITATION OF PERSONS WITH CEREBRAL PALSY
- HYPERACTIVE CHILD`S DISTURBED ATTENTION AS THE MOST COMMON CAUSE FOR LIGHT FORMS OF MENTAL DEFICIENCY
- DISORDERED ATTENTION AS NEUROPSYCHOLOGICAL COGNITIVE DISFUNCTION
- AUTISM AND TUBEROUS SCLEROSIS
- PEDAGOGICAL DIMENSIONS OF THE LEISURE