НАСОЧЕНО ВРАБОТУВАЊЕ - ПРАВА И МОЖНОСТИ ЗА ЛИЦАТА СО ИНТЕЛЕКТУАЛНА ПОПРЕЧЕНОСТ

Ерна ЖГУР

Универзитет во Љубљана, Педагошки факултет
Љубљана, Словенија

GUIDED EMPLOYMENT – RIGHTS AND OPPORTUNITIES FOR PEOPLE WITH INTELLECTUAL DISABILITIES

Erna ZHGUR

Примено: 20.11.2016
Прифатено: 31.01.2017

Recived: 20.11.2016
Accepted: 31.01.2017
Original article

Резиме

Abstract

Вовед: Лицата со интелектуална попреченост (ИП) често се исклучени од пазарот на трудот и се соочуваат со многу пречки при вработувањето.
Цел: Зацртано е да им се даде на лицата со ИП можност за повремено вработување, обезбедувајќи им соодветни работни вештини, соодветно знаење и компетенции, како и соодветни вештини за поактивен живот.
Методологија: Анализиравме 90 евалуациски прашалници (пополнети од ученици, ментори, родители и занаетчии), во рамките на 3-годишен проект (септември 2013 - октомври 2015). За статистичката анализа го користевме Спирмановиот коефициент на корелација и хи-квадрат за квалитетот на животот (Pediatric Quality of Life Inventory TM – PedsQL, version 4.0).
Резултати: Го одредивме нивото на задоволство изразено од родителите, менторите и учениците во однос на вработувањето (χ² = 1,07; p > 0,05; χ² = 0,04; p > 0,05; χ² = 0,04; p > 0,05).
Содржините на работилниците беа избалансирани во однос на теоретскиот и практичниот дел (χ² = 16,58; p < 0,05).
Менторите, родителите, учениците и за-наетчиите изразија слично мислење за успехот од индивидуалните работилници (во зависност од видот на работилницата); менторите (χ² = 16,76; p < 0,05); родителите (ϱ = 0,99, p < 0,05); учениците (ϱ = 0,55; p > 0,05); занаетчиите (ϱ = 0,79; p < 0,05). Зан-аетчиите беа волни да ги прифатат учениците со ИП дури и без приспособени работни услови или олеснувања од др-жавата (χ² = 3,34; p > 0,05).

Заклучок: Имплементацијата на избраните работилници поврзани со насоченото вработување покажа дека вработувањето на лице со ИП е можно под стручен надзор од страна на менторите.

Introduction: People with intellectual disabilities (ID) are often excluded from the labour market and face many obstacles on their way to employment.
Aim: The main aim is giving the persons with ID a possibility to participate in occasional employment, providing them suitable work skills, sustainable knowledge and competencies, as well as suitable skills for more active life.
Materials and methods: We analysed 90 evaluation questionnaires (filled out by students, mentors, parents and craftsmen), during a 3-year project (September 2013 - October 2015). The Spearman Correlation Coefficient and Chi-square test were used for statistical data analysis.
Results: We determined the level of satisfaction expressed by parents, mentors and students, related to guided employment (χ² = 1,07; p > 0,05; χ² = 0,04; p > 0,05;χ² = 0,04; p > 0,05). Workshops were balanced with theoretical and practical content (χ² = 16,58; p < 0,05).
Mentors, parents, students and craftsmen expressed similar opinions in regards to the success of individual workshops (it depended on the type of workshop); mentors (χ² = 16,76; p < 0,05); parents (ϱ = 0,99, p < 0,05); students (ϱ = 0,55; p > 0,05), craftsmen (ϱ = 0,79; p < 0,05). Craftsmen were willing to accept students with ID even without adapting the working conditions or state incentives (χ² = 3,34; p > 0,05).
Conclusion: Implementation of selected workshops, related to guided employment showed that employment of people with ID is possible under professional guidance of mentors.

Citation: Zhgur E. Guided employment – rights and opportunities for people with intellectual disabilities. J Spec Educ Rehab 2017; 18(1-2):74-91. doi: 10.19057/jser.2017.20

Клучни зборови: насочено вработување, ученици со интелектуална попреченост, работилници

Keywords: guided employment, students with intellectual disabilities, workshops

Адреса за кореспонденција:
Ерна ЖГУР
Универзитет во Љубљана, Педагошки факултет
Кардељева плошчад 16, Љубљана, Словенија
E-пошта: erna.zgur@pef-uni-lj.si

Corresponding address:
Erna ZHGUR
University of Ljubljana, Faculty of Education
Kardeljeva ploѕсаd 16, Ljubljana, Slovenia
E-mail: erna.zgur@pef-uni-lj.si