Резиме

Вовед:Резонанциитевоговоротсенарекуваатфор- манти и тие се означени како F1, F2, F3, F4 итн., почнувајќи со најниската фреквенција. Формантите истотакаседефинираникакоспектралнипиковина звучниот спектар нагласот.

Цел: Целта на студијата беше да се одредат фрек- венциите на формантите од F1 до F5 и основната фреквенција (Fo) на македонските вокали во компју- терската програма Praat.

Материјал и методи: Оваа студија вклучува 15 изворни говорители/зборувачи на македонски јазик, пет мажи, пет жени, на возраст од 26 до 50 години (средна возраст 38,9±9,6 години) и пет деца, две момчиња и три девојчиња, на возраст од 9 до 14 години (средна возраст 10,6±1,9 години). Тие беа снимени при изговарање на македонските вокали. Акустичнатаанализаеизведенавокомпјутерската програма Praat, Верзија 6.0.43. Измерени се фрек- венциитенаформантитеодF1доF5иFo.

Резултати: Средната вредност на Fo кај мажите беше 109-131 Hz, кај жените беше 205-259 Hz и кај децата беше 251-285 Hz. Средната вредност на F1 на сите вокали беше 299-1060 Hz; средната вредност на F2 беше 995-3023 Hz; средната вредност на F3 беше 2404-4319 Hz; средната вредност на F4 беше 3438- 5575 Hz и средната вредност на F5 беше 4344-7106 Hz. Најниските вредности беа добиени кај мажите, а највисоките вредности беа добиени кај децата.

Заклучок: Резултатите од акустичната анализа на македонските вокали во компјутерската програма Praat се слични на резултатите од претходните ана- лизи на вокалите со звучни спектрографи. Исто така, постојат сличности во Fo и фреквенциите на форман- тите на македонските вокали и вокалите изговорени од говорители/зборувачи на друг јазик.

Клучни зборови: фреквенции на форманти, Fo, македонски вокали, Praat

Abstract

Introduction: Resonances in speech are called formants and they are labeled as F1, F2, F3, F4etc. startingwiththelowestfrequency.Formantsarealso definedasthespectralpeaksofthesoundspectrumof thevoice.

Objective:Theobjectiveofthestudywastodetermine the formant frequencies from F1 to F5 and the fundamental frequency (Fo) of Macedonian vowels in computer programPraat.

Materialandmethods:Thisstudyincluded15native speakersofMacedonian,fivemales,fivefemales,aged 26to50years(meanageof38.9±9.6years),andfive children,twoboysandthreegirls,aged9to14years (mean age of 10.6±1.9 years). They were recorded saying the Macedonian vowels. The acoustic analysis was performed in computer program Praat,Version

6.0.43. Formant frequencies from F1 to F5 and Fo were measured.

Results: Mean Fo in males was 109-131 Hz, in females was 205-259 Hz, and in children was 251-285 Hz. Mean F1 of all vowels was 299-1060 Hz; mean F2 was 995-3023 Hz; mean F3 was 2404-4319 Hz; mean F4 was 3438-5575 Hz, and mean F5 was 4344-7106 Hz. The lowest values were obtained in males, and the highest values were obtained in children.

Conclusion: Results from acoustic analysis of Macedonian vowels in computer program Praat are similar to results from previous analyses of vowels with sound spectrographs. There are also similarities in Fo and formant frequencies of Macedonian vowels and vowels produced by speakers in other language.

Keywords: formant frequencies, Fo, Macedonian vowels, Praat