ЗАДОВОЛСТВОТО НА РОДИТЕЛИТЕ ЗА РАНИТЕ МЕРКИ НА ГРИЖА ЗА ДЕЦАТАСО РАЗЛИЧНИ НИВОА НА ИНТЕЛЕКТУАЛНО НАРУШУВАЊЕ

Вера РАЈОВИЌ,

Оља ЈОВАНОВИЌ

Центар за образование на наставници,
Фи­ло­зоф­ски факултет,
Универзитет во Белград

THE BARRIERS TO INCLUSIVE EDU­CA­TION: MAPPING 10 YEARS OF SERBI­AN TEACHERS’ ATTITUDES TO­WARD INCLUSIVE EDUCATION

Vera RAJOVIC

Olja JOVANOVIC

Center for Teacher Education,
Faculty of Philosophy,
University of Belgrade

Примено: 19.05.2013
Прифатено: 03.09.2013
UDK: 316.644:37.011.3–051]:37.043.2– 056.26/.36–057.874(497.11) ”2002/2012”

Recived: 19.05.2013
Accepted: 03.09.2011
Original article

Резиме

Abstract

Ова истражување дава компаративен преглед на 15 независно напишани статии за ставовите на наставниците за инклузијата во Србија меѓу 2002 и 2012 година. Исто така, се обидуваме да ги опишеме ставовите на наставниците за ин­­клузивното образование во зависност од ви­дот на посебната потреба, а и главната пречка и бенифитот од успешната инклузија од гле­дна точка на наставниците што предаваат. Соз­­на­нијата покажуваат дека промената на ста­­во­вите на наставниците за инклузијата се од­­ви­ва бавно и покрај бројните реформски про­­мени. Резултатите се дискутираат во две фа­зи, пред и по донесувањето на ле­ги­сла­ти­ва­та за инклузија. Понатаму, прегледот по­ка­жу­ва дека наставниците во Србија изразуваат нај­не­­га­тивен став за инклузијата на ученици со сен­­зор­ни нарушувања во редовните училишта. И по­крај отпорот кон инклузијата, нас­тав­ни­ци­те во Србија ја согледуваат придобивката од тоа, на­гласувајќи ја важноста од развивање со­ци­­јал­ни вештини, како и важноста од ре­ду­ци­ра­­ње на предрасудите кон луѓето со по­пре­че­ност. Главна пречка во инклузијата, според нас­­тавниците, се недоволното образование и не­­со­одветните програми создадени од стручни ли­ца за наставниците во Србија, нискиот ста­тус на учениците со попреченост меѓу врс­ни­ци­­те во редовните одделенија и недостатокот на ресурси што ќе ги следат целите на ре­фор­ми­те во Србија.

Се дискутира за им­пли­ка­ции­те за по­на­та­мош­но воведување на реформите, како и за пот­ре­ба­­та за понатамошни по­јас­ну­ва­ња во на­ред­ни­те истражувања.

The study provides a comparative review of 15 independently written studies on teachers’ attitudes toward inclusion in Serbia between 2002 and 2012. It also attempted to describe teachers’ attitudes toward inclusive education depending on the type of special need, as well as the main obstacles and benefits of a successful inclusion from the in-service teachers’ pointof view. The findings show that shifts in teachers’ attitudes toward inclusion are slow despite numerous reform changes. The results are discussed in two stages, first before and then after the inclusion legislation was enacted. Furthermore, the overview showed that teachers in Serbia hold the most negative attitude toward inclusion of students with sensory impairments in mainstream schools. Despite resistance toward inclusion, teachers in Serbia realize its benefits, emphasizing the importance of developing social skills as well as reducing prejudice toward people with disabilities. The main obstacles to inclusion, as teachers perceive it, are insufficient education and inadequate professional development programs for teachers in Serbia, low peer status of children with disabilities in regular classrooms and lack of resources, which is in line with reform goals in Serbia.

The implications for further reform implementation are discussed, as well as the need for further clarifications in future research.

Citation: Rajovic V, Jovanovic O. The Barriers to Inclusive Education: Mapping 10 Years of Serbian Teachers' Attitudes Toward Inclusive Education. J Spec Educ Rehab 2013; 14(3-4):78-97. doi: 10.2478/JSER-2013-001210.2478

Клучни зборови: инклузивно образование, ста­во­ви на наставниците, реформа на по­ли­ти­ка­та

Keywords: inclusive education, teacher attitudes, policy reformch

Адреса за коресподенција:
Вера РАЈОВИЌ
Центар за образование на наставници,
Филозофски факултет, Универзитет во Белград,
Чика Љубина 18-20, 11000 Белград, Р. Србија
E-пошта: vrajovic@f.bg.ac.rs;

Corresponding address:
Vera RAJOVIKJ
Center for Teacher Education,
Faculty of Philosophy, University of Belgrade,
Cika Ljubina 18−20, 11000 Belgrade, Serbia
E-mail: vrajovic@f.bg.ac.rs;