РИЗИК-ФАКТОРИ НА НАСИЛНО ОДНЕСУВАЊЕ ПОМЕЃУ УЧЕНИЦИТЕ ОД ОСНОВНОТО И СРЕДНОТО ОБРАЗОВАНИЕ

Ранко КОВАЧЕВИЌ¹,

Един МУФТИЌ¹,

Мелиха БИЈЕДИЌ¹,

Хариз ШАРИЌ²

¹Факултет за специјална едукација и рехабилитација, Универзитет во Тузла, Босна и Херцеговина

²Филозофски факултет, Универзитет во Тузла, Босна и Херцеговина

RISK FACTORS OF VIOLENT

BEHAVIOR AMONG ELEMENTARY

AND HIGH SCHOOL STUDENTS

Ranko KOVAČEVIĆ¹,

Edin MUFTIĆ¹,

Meliha BIJEDIĆ¹,

Hariz ŠARIĆ²

¹Faculty of Education and Rehabilitation, University of Tuzla Bosnia and Herzegovina

²Faculty of Philosophy, University of Tuzla Bosnia and Herzegovina

Примено: 28.05.2012

Прифатено: 08.08.2012

UDK: 37.06: 316.624

           37.013.42

Recived:28.05.2011

Accepted:08.08.2012

Original article

Апстракт

Abstract

Основната цел на ова истражување беше да се одредат ризик-факторите кои може да по­слу­жат како прецизни индикатори на на­сил­но однесување кај учениците од основното и сре­дното образование. Истражувањето беше спро­ведено врз примерок од 1209 ученици, по­меѓу тринаесет и седумнаесетгодишна воз­раст, во пет региони во составот на Фе­де­ра­ци­јата на Босна и Херцеговина. Оце­ну­ва­ње­то на ризик-факторите беше извршено со по­мош на СОРНМ (структурирано оце­ну­ва­ње­ на ризикот од насилство кај младите), ала­тка користена за ме­ре­ње на нивоата на ри­зик-факторите, по што, соб­раните по­да­то­ци беа обработени преку рег­ресивна анализа со­ помош на SPSS 12.0, па­кетот за ста­ти­с­ти­ч­ка обработка на по­да­то­ци­те. Резултатите по­кажаа дека појавата на на­силно од­не­су­ва­ње, академските дос­тиг­ну­ва­ња, нес­по­соб­нос­та­ за концентрација, алко­хо­лизмот, ис­то­ри­ја­та­ на домашното на­сил­ство, како и ро­ди­тел­с­ка­та разделба, се глав­ни­те показатели за на­сил­но однесување кај го­ре­споменатите уче­ни­ци.

Овие резултати фор­мираат цврста ос­но­ва за идно планирање на третмани и ак­тив­ности со цел да се спре­чи такво од­не­су­ва­ње­.

The primary goal of this research was to ascertain which risk factors could serve as the most precise predictors of violent behaviour among elementary and high-school students. The research was conducted on a sample of 1209 students, between thirteen and seventeen years old, in five cantons of the Federation of Bosnia and Herzegovina. The risk factors assessment was done by means of SAVRY (Structured Assessment of Violence Risk in Youth), a tool used for gauging the levels of risk factors. With the help of the SPSS 12.0 Statistical Procedures Companion, the collected data was processed by employing regression analysis. The results indicate that the onset of violent behaviour, academic success, inability to concentrate, alcohol abuse, history of domestic violence, as well as parental separation, are the main predictors of violent behaviour  among  the aforementioned category

of students. These results form a solid foundation for future planning of treatments and activities with a goal to prevent such behaviour.

Citation: Kovačević R, Muftić E, Bijedić M, Šarić H. Risk Factors of Violent Behavior Among Elementary and High School Students. J Spec Educ Rehab 2012; 13(3-4):69-84. doi: 10.2478/v10215-011-0026-2

Клучни зборови: насилно однесување, ризик-фактори, показатели

Key words: violent behaviour, risk factors, predictors

Адреса за кореспонденција:

Ранко КОВАЧЕВИЌ

Универзитетска 1, 75 000 Тузла, Босна и Херцеговина

телефон: + 387 35 320 678; + 387 61 855 024

Е-пошта: ranko.kovacevic@untz.ba

Corresponding Address:

Ranko KOVAČEVIĆ

Univerzitetska 1, 75 000 Tuzla, Bosnia and Herzegovina

Phone: + 387 35 320 678; + 387 61 855 024

E-mail: ranko.kovacevic@untz.ba