СТАРЕЕЊЕ НА ВОЗРАСНИТЕ СО ИНТЕЛЕКТУАЛНА ПОПРЕЧЕНОСТ: ПЕРСПЕКТИВИ НА ПРОЈАВЕНИТЕ СЕРВИСНИ ГРИЖИ

Метју П. ЏЕНИКИ

Оддел за инвалидност
и човечки развој
Универзитет на Илиноис, Чикаго
Чикаго, Илиноис САД

AGING ADULTS WITH INTELLECTUAL DISABILITIES:
PERSPECTIVES ON EMERGING SERVICE CONCERNS

Matthew P. JANICKI

Department of Disability
and Human Development
University of Illinois at Chicago
Chicago, Illinois USA

Примено: 15. 01. 2010
Прифатено: 30. 01. 2010
UDK: 159.922.63-05

Received: 15. 01. 2010
Accepted: 30. 01. 2010
Original article

Резиме

Abstract

Со подобрување на општата здравствена состојба многу возрасни лица со интелектуална попреченост доживуваат постари години, како и останатите возрасни. Светската здравствена организација ги препозна потребите на оваа постара популација и ги идентификуваше предизвиците кои ги постави за владините министри и невладините организации задолжени за планирање, адвокатура, финансирање и сервисите носители на специјална животна грижа и рехабилитациони програми. Овие предизвици вклучуваат низа на прашања, кои нормално се однесуваат на постарите возрасни, како што се пензионирање и финансиска сигурност, промени во животниот стил поврзани со пензионирањето и адаптацијата на животната организираност и домот, модификации на дневните активности и општествената инклузија, промена на сензорните и физичките способности и поголемите потреби за поддршка за старите семејства и другите негуватели. Како што постарите возрасни со интелектуална попреченост можат да бидат афецирани со подоцните или старосните состојби и да започнат да искусуваат  секундарни  ограничувања, овие предизвици можат да бидат повпечатливи кога се идентификувани од невладини организации во државите со развој на пазарна економија. Во таа насока, должноста за промовирање на здраво стареење ќе се постигне со националните ентитети, кои се одговорни за препознавање на луѓето со инвалидност од раѓањето и детството, и спроведување на доживотна поддршка за адолесцентите, возрасните и семејствата.  
Идеално, ако ваквите мерки се преземат рано ќе водат до активности кои можат да се спроведат за да се промовира подобро здравје како што луѓето со ментална ретардација ќе стареат и да се осигураат дека подоцнежниот дел од нивниот живот ќе го искусат како „квалитетни животни години“.

With improved general health status many adults with intellectual disabilities (ID) are living to old age, much like other adults. The World Health Organization has recognized the needs of this older population and identified the challenges they pose for governmental ministries and non-governmental organizations charged with planning, advocacy, financing, and delivery of specialty lifecare services and rehabilitation programs. These challenges include a range of issues normally confronting older adults, such as pensioning and financial security, changes in lifestyles associated with retirement and adaptations to living arrangements and housing, modifications in daily activities and community inclusion, changing physical and sensory abilities, and greater demands for support for aging families and other carers. As older adults with ID may also be affected by latelife or age-related conditions and begin to experience secondary impairments, these challenges may be more pronounced    when    encountered    by    NGOs located in countries with developing market economies. In these instances, the onus on promoting healthy aging will fall upon national entities which are responsible for targeting people with disabilities from infancy and childhood, and providing lifelong supports for adolescents, adults, and families. 
Ideally, if such efforts are undertaken early, they will lead to actions that can be undertaken to promote better health as people with ID age and ensure that the latter part of their lives are experienced as ‘quality of life years.’

Citation:Janicki PM. Aging Adults with Intellectual Disabilities: Perspectives on Emerging Service Concerns. J Spec Educ Rehab 2010; 11(1-2):114-129.

Клучни зборови: интелектуална попреченост, рехабилитација, стареење, деменција, планирање, Македонија

Key words:  intellectual disabilities, rehabilitation, aging, dementia, planning, Macedonia

Адреса за кореспонденција:

Coresponding Address:

Метју П. ЏЕНИКИ

РРТЦ на Стареење со развојни нарушувања- Доживотно здравје и функционирање
Оддел за инвалидност и човеков развој
Универзитет на Илиноис во Чикаго
1640 Западен Рузвелтов Пат
Чикаго, ИЛ 60608-6904САД
email: mjanicki@uic.edu

RRTC on Aging with Developmental Disabilities - Lifespan Health and Function
Department of Disability and Human Development
University of Illinois at Chicago
1640 West Roosevelt Road
Chicago, IL 60608-6904 USA
e-mail: mjanicki@uic.edu